ဖယ္ဒရယ္ ဒီမုိကေရစီ (Federal Democracy) ဆုိသည္မွာ တုိင္းရင္းသား မ်ားအတြက္ သီးသန္႔ မဟုတ္ပါ

ဒီေန႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပည္တြင္းစစ္မီး မၿငိမ္းႏုိင္ျခင္းသည္၊ ေခတ္အဆက္ဆက္အရိုးစဲြေနၿပီ ျဖစ္ေသာ ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကဲြေရး ကုိ ဖယ္ဒရယ္ ႏွင့္ ဆန္႕က်င္ဖက္ သေဘာထား ေဆာင္ေသာ အျမင္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ စစ္အာဏာရွင္မ်ား အာဏာ လက္လႊတ္ ဆုံးရွံဳး ရမွာကုိ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္းေၾကာင့္ ဖယ္ဒရယ္ သည္ ျပည္ေထာင္စုကုိ ၿဖိဳခြဲျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ရႈျမင္ေနျခင္းႏွင့္ အတူ ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကဲြေရး အတြက္ စစ္တပ္သာလွ်င္ အဓိက ျဖစ္သည္ဟု ရုိက္သြင္းထားခံရ ေသာ ဗမာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ားစု မ်ား အတြက္ ဖယ္ဒရယ္ သည္လဲ ဗမာ့ ရန္သူ ျဖစ္လာသည္။


အမွန္တကယ္ ရိုးရိုးသားသား ခံယူထား ေသာ စစ္ဗိုလ္မ်ားလည္း ရိွေကာင္း ရွိႏုိင္သည္။ ထုိ႔နည္းတူ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုမူ သည္လည္း ျပည္ေထာင္စုမၿပိဳကဲြေရး မူ ဧ။္ ဆန္႔က်င့္ဘက္ သေဘာထင္ျမင္လာၾကသည္။ အာဏာရွင္ စနစ္ (၀ါ) ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈစနစ္ တည္ၿမဲေရး အတြက္ ျပည္ေထာင္စု တစ္ခုလုံး လုံၿခံဳေရး ဆုိေသာ အမည္နာမ ကုိဆဲြကုိင္ထားျခင္း ျဖစ္သည္။

အမွန္မွာ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ဆုိသည္မွာ ျပည္ေထာင္စု ၿပိဳကြဲျခင္း မဟုတ္ပါ၊ ျပည္ေထာင္စု အစဥ္ထာရ၀ တည္ၿမဲဖုိ႕ရန္ စစ္မွန္တဲ့ စည္းလုံးျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံ၊ ဥေရာပ နုိင္ငံမ်ားအစ၊ စီးပြါးေရး တုိးတက္ေနေသာ အာရွ နုိင္ငံမ်ား အဆုံး ဖယ္ဒရယ္ (၀ါ) ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ထားေသာ (Decentralization) နုိင္ငံမ်ား ျဖစ္သည္။ တရုတ္ ႏုိင္ငံပင္လွ်င္ တစ္ပါတီ စနစ္ ျဖစ္ေသာ္လဲ ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈ ကုိ ေလွ်ာ့ခ်ထားသည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ကမာၻ႕ အခ်မ္းသာဆုံး စာရင္း၀င္ ႏုိင္ငံ ျဖစ္လာသည္။ ေဟာင္ေကာင္၊ မကာအူ ေဒသမ်ားသည္ သီးျခား စနစ္ (သီးျခားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဥပေဒ ႏွင့္ ေငြေၾကးစနစ္) ျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ တရုတ္ႏုိင္ငံထဲမွ တုိင္း၊ ေဒသ ႏုိင္ငံငယ္မ်ား ျဖစ္သည္။

ဒီေန႔ဒီခ်ိန္ တုိင္းရင္းသား မ်ား ေတာင္းဆုိေနေသာ ဖယ္ဒရယ္မူ သည္ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစု အတြက္ သီးသန္႔ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္း ေရး မဟုတ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံသား အားလုံးအတြက္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ေသာ္၊ အာဏာရွင္ စနစ္ (၀ါ) ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈစနစ္ ႏွင့္ ဆန္႕က်င္ဖက္မူ ျဖစ္ေနတာေတာ့ အမွန္ပင္။ ဒီေန႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အဓိက ျပႆနာသည္ အာဏာရွင္ စနစ္ (၀ါ) ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မွဳစနစ္ ျဖစ္သည္။ ဖယ္ဒရယ္ မူသည္ အာဏာရွင္ စနစ္ ကုိ မလြဲဧကန္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္း ရမည့္ သေဘာ ေဆာင္ေန ေသာ ေၾကာင့္၊ ေခတ္ အဆက္ဆက္ အာဏာရွင္ မ်ား ဧ။္ ရန္သူသဖြယ္ ျဖစ္ေနရ ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းဆုိရေသာ္၊ အာဏာ ရွင္ စနစ္ ရွင္သန္ ေရး အတြက္ သူတုိ႔ ဧ။္ ရန္သူ သဖြယ္ ျဖစ္ေန ေသာ ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု မူ ကုိ တုိင္းျပည္တခုလုံးအတုိင္းအတာ ဘုံရန္သူ အျဖစ္ သမုတ္၍ အာရုံသြင္းထားျခင္း ျဖစ္ သည္။ ဗမာတုိင္းရင္းသား အမ်ားစု သည္လည္း ဒီ အာရုံသြန္းထားျခင္း အေပၚ အမွန္တရား ဟုပင္ မွတ္ယူေနၾက သည္မွာ ၀မ္းနည္းစရာ ေကာင္းလွေပသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ဗမာႏုိင္ငံေရး သမားမ်ား ႏုိင္ငံရပ္ျခားတြင္ ဒီမုိကေရစီအေရး လႈပ္ရွားေနလွ်က္ပင္ ဖယ္ဒရယ္မူကုိ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစု အေရး ဟုသာ ရႈျမင္ ေနၾကသည္။ အမွန္မွာ၊ ဖယ္ဒရယ္ မူ ဟူသည္ အာဏာရွင္ စနစ္ ပ ေပ်ာက္ ေရး မူ ပင္ ျဖစ္ သည္။ အာဏာရွင္ စနစ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္း မွသာ လွ်င္ ဒီမုိကေရစီ စစ္ စစ္ ကို ရ ပါ မည္၊ တုိင္းျပည္ တုိးတက္ မည္၊ ႏုိင္ငံသား အား လုံး ရဲ႕ ဘ၀ အာမခံ ခ်က္ မ်ား ေဖၚေဆာင္ ႏုိင္ မည္ ျဖစ္ သည္။

အာဏာရွင္စနစ္ ႏွင့္ ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈ စနစ္ ဆုိသည္မွာ လည္း ခဲြျခား ၍ မရနုိင္ပါ။ အာဏာရွင္ စနစ္ ရွိတုိင္း ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈ စနစ္ ရွိ စၿမဲပင္။ ဗဟုိအစုိးရ ၏ ခ်ဳပ္ကုိင္မႈ တင္းၾကပ္လြန္းတာေၾကာင့္ ေအာက္ ေျခလူတန္းစားမ်ား ဒုကၡေရာက္ ၾကရသည္။ အစစ အရာရာ ဗဟုိ ကပဲ ဆုံးျဖတ္ေသာ ေၾကာင့္ ေအာက္ေျခ လူထု (grassroot) မ်ား ကေတာင္း ကနင္း ျဖစ္ ရ သည္။ ဗဟုိအစုိးရ ႏွင့္ ကၽြမ္း၀င္ေသာ လူနည္းစု သာလွ်င္ အက်ိဳးခံစား ခြင့္ ရ လာသည္။ ဗဟုိအစုိးရ အႀကီးအကဲ မ်ား ၏ အကူအညီ ႏွင့္ပင္ ေအာက္ေျခ လူတန္းစားမ်ား ၏ ေျမေနရာ ႏွင့္ ရပုိင္ခြင့္မ်ား ကုိ တရား၀င္ သိမ္းယူသည္။ တရား၀င္ျခင္း၊ မ၀င္ျခင္း ဆုိသည္မွာလည္း ဗဟုိအာဏာပုိင္ မ်ားတြင္သာ ဆုံးျဖတ္ ပုိင္ခြင့္ ရိွေနသည္။ ထုိ႔ ေၾကာင့္၊ ဗဟုိအာဏာပုိင္ မ်ားႏွင့္ လက္လွန္းမမွီ ႏုိင္ ေသာ ဆင္းရဲသား ေအာက္ေျခလူတန္းစားမ်ား အတြက္ ေျပာပုိင္ခြင့္၊ ရပုိင္ခြင့္ အားလုံး စိတ္သုန္းခဲ့ရသည္။ ေငြေၾကးခ်မ္းသာသူ၊ ဗဟုိအာဏာပုိင္မ်ား ႏွင့္ ထိေတြ႕ ႏုိင္သူမ်ား၊ ႏုိင္ငံျခားသား (တရုတ္အပါအ၀င္) မ်ား အတြက္ ႏုိင္ငံသား အားလုံး ကၽြန္ခံ ရမည့္ကိန္း ဆုိက္လာသည္။

ေျမယာ သိမ္းမႈ ျပႆနာ၊ အေျခခံ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ ျပႆနာ၊ အဂတိလိုက္စားမႈ ျပႆနာ၊ ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ မူလရပုိင္ခြင့္ ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈ ျပႆနာ၊ အခြင့္အေရးမညီမွ်မႈ ျပႆနာ၊ လုပ္ငန္းခြင္အက်ဳိးခံစားခြင့္မညီမွ်မႈ ျပႆနာ၊ ဥပေဒ စုိးမုိးေရး မရွိျခင္း၊ ဤလုိျပႆနာမ်ားမွာ တုိင္းရင္းသားလူနည္းစု မ်ား ေနထုိင္ရာ အရပ္ေဒသ မ်ား အတြင္းသာ ျဖစ္ေန သည္ မဟုတ္ပါ၊ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံလုံး အတုိင္းအတာ တြင္ ျဖစ္ပ်က္ ေန ေသာ ဘုံျပႆနာ သာ ျဖစ္သည္။ ဒီလုိျဖစ္ေနျခင္းသည္ ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိင္မႈစနစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဗဟုိခ်ဳပ္ကိုင္မႈစနစ္ ကုိ ေလွ်ာ့ခ် ႏုိင္မွသာလွ်င္ ႏုိင္ငံသား အားလုံး ေဘးကင္း လုံၿခံဳ စိတ္ခ် စြာ ေနထုိင္ ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ ဗဟိုခ်ဳပ္ကုိင္မႈစနစ္ ကုိ ေလွ်ာ့ခ်နုိင္မွသာ ဥပေဒ စုိးမုိးေရး အေကာင္အထည္ ေဖၚနုိင္မည္ျဖစ္သည္။ ဗဟိုခ်ဳပ္ကုိင္မႈစနစ္ ကုိ ေလွ်ာ့ခ်ေသာ စနစ္ သည္ ဒီေန႔ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႕ အသီးသီး ေတာင္းဆုိ ေန ေသာ ဖယ္ဒရယ္ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ ပင္ျဖစ္သည္။

လက္ရွိ ၂၀၀၈ အေျခခံ ဥပေဒ သည္လဲ ဗဟုိခ်ဳပ္ကုိမႈစနစ္သာျဖစ္သည္။ နုိင္ငံေတာ္ သမၼတ ႏွင့္ တပ္ခ်ဳပ္သည္ အရာအားလုံး အတြက္ အေရးႀကီးေသာ ဆုံးျဖတ္ပုိင္ခြင့္အာဏာ ရွိသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ျပည္နယ္၊ တုိင္း၊ ေဒသ ဆုိင္ရာ အာဏာပုိင္မ်ားမွာ ရုပ္ျပ မွ်သာ ျဖစ္သည္။ လုပ္ပုိင္ခြင့္ အာဏာ လုံး၀ မရွိပါ။ ရခုိင္မွာ ျဖစ္ေနေသာ ျပႆနာ သမၼတ ထိ စာတင္ တုိင္ၾကား ေနရသည္။ ေကာ့ေသာင္း က ျပႆနာ သမၼတ ကုိ တုိင္ေနရသည္။ ကခ်င္ျပည္က ျပႆနာ သမၼတ ႏွင့္ တပ္ခ်ဳပ္ က ဆုံးျဖတ္မွ ရသည္။ လူတစ္ေယာက္ထဲ (၀ါ) တစုထဲ တြင္ လုပ္ပုိင္ခြင့္ အာဏာ အဆမတန္ ယူထားျခင္းသည္ လက္ေတြ႕ အလုပ္မျဖစ္ပါ။ လက္ရွိ ျပည္သူမ်ားက ေရြးေကာက္ တင္ေျမာက္ထားေသာ လြတ္ေတာ္အမတ္မ်ားသည္လဲ သူတုိ႔၏ မဲဆႏၵ နယ္မွာ လုပ္ပုိင္ခြင့္ အာဏာ မရွိပါ။

အမွန္တကယ္ ျပည္သူမ်ား ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္သင့္ေသာ လူ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ က အစ၊ သူတုိ႔ေနထုိင္ရာ ၿမိဳ႕၊ ခရုိင္၊ ျပည္နယ္၊ တုိင္း၊ ေဒသ မ်ား၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပုိင္မ်ား ကုိသာ ေရြးခ်ယ္သင့္သည္။ အဲဒီ ျပည္သူက ေရြးေကာက္တဲ့ အာဏာပုိင္မ်ား ကုိယ္တုိင္ပင္ ဗဟုိ အစုိးရ ႏွင့္ တုိက္ရုိက္ စကားေျပာနုိင္ေသာ လြတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား ျဖစ္လာရမည္။ ထုိမွသာ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္သူ႕ အစုိးရ ျဖစ္လာမည္ျဖစ္သည္။ အဲဒီ ျပည္သူ႕ အစုိးရ (အစုအဖဲြ႕) သာလွ်င္ ဥပေဒျပဳခြင့္ ႏွင့္ အတူ စစ္တပ္ ႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ လုံၿခံဳေရး၊ ျပည္ထဲေရး လုပ္ငန္းမ်ား ကုိ အမိန္႕ေပး နုိင္ေသာ အာဏာ ရွိရမည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ဖယ္ဒရယ္ ဒီမုိကေရစီ (federal democracy) ဆုိသည္မွာ တုိင္ရင္းသား အတြက္ သီးသန္႔ အေရး မဟုတ္ပါ။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံသား အားလုံး အတြက္ ဘ၀လုံၿခံဳေရး ေပးမည့္ ႏုိင္ငံေရး လမ္းစဥ္ျဖစ္သည္။ ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုသာလွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ၏ လဏၡာ အစစ္အမွန္ျဖစ္သည္။ ဖယ္ဒရယ္ ရ ရင္ စစ္တုိက္စရာ မလုိေတာ့ပါ။ တုိင္းျပည္ ၏ ဘ႑ာ ေငြထဲမွ စစ္ အသုံးစရိတ္ မ်ား အစား လူထုအတြက္ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး ႏွင့္ အျခား လူမႈေရး ကိစၥ အ၀၀ တြင္ သုံးဆဲြလာႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ ပုိမုိေကာင္းမြန္ေသာ လူေနမႈ အဆင့္အတန္း ရလာႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေခတ္မွီ ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေသာ ဒီမုိကေရစီ လမ္းစဥ္ေပၚ တြန္းပုိ႔ ႏိုင္ ေရး သည္၊ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစု မ်ား ဧ။္ အင္အား ႏွင့္ သာ မလုံေလာက္ပါ။ ျမန္မာျပည္သူ/သား အားလုံး တစ္စိတ္ တစ္ကုိယ္ တည္းသြား ရ ပါမည္။         ဤသုိ႔ သြားႏုိင္ရန္ အတြက္ အေျခခံအားျဖင့္ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္ အစစ္ အမွန္ ကို ျပန္သြား ရ ပါမည္။ ဖယ္ဒရယ္ ဒီမုိကေရစီ စနစ္ ကုိ ေဖၚေဆာင္ ႏုိင္ မွ သာ လွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သည္ ကမၻာ မွာ အေပ်ာ္ဆုံး စံျပ ႏုိင္ငံ ျဖစ္လာ မွာ မလႊဲ ဧကန္ပင္။ ဖယ္ဒရယ္ ဒီမုိကေရစီ ဆုိတာ တုိင္းရင္းသား အေရး သီးသန္႕ မဟုတ္ပါ။

kachinduwa@gmail.com