ကမာၻမွာ
စစ္ပဲြေတြအမ်ားႀကီးထဲက အေအာင္ျမင္ဆုံးနဲ႔ အေက်ာ္ၾကားဆုံးကေတာ့ အီစေရး
ေတြရဲ႕ အာရပ္ကမာၻ ကုိတုိက္ႏုိင္ခဲ့တဲ့ ေျခာက္ရက္ စစ္ပဲြေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေျခာက္ရက္ စစ္ပဲြအေၾကာင္း စာအုပ္ေတြလဲ အမ်ားအျပား ပုံႏွိပ္
ေရာင္းခ်ခဲ့ရပါတယ္။ စာအုပ္တုိင္းရဲ႕ အာေဘာ္ေတြလဲ မတူၾကပါဘူး။ တခ်ဳိ႕က
ဦးေဆာင္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းကုိ ခ်ီးမြမ္းထား သလုိ၊ တခ်ဳိ႕လဲ ဘာသာေရးအရ
ယုံၾကည္ျခင္းကုိ ေဖၚက်ဴးၾကပါတယ္။ အားလုံးရဲ႕ သေဘာထား တခုတူေနတာကေတာ့
လူအင္အားနဲ႔ လက္နက္အင္အား မမွ်တဲ့ ၾကားက ႏုိင္ေအာင္တုိက္ခဲ့ျခင္းပါပဲ။
သူတုိ႔ဘယ္က စြမ္းအားေတြရရွိခဲ့ပါသလဲ?။
အီစေရး (၀ါ) ရဟူဒီ လူမ်ဳိးမ်ားဟာ ေအဒီ ၇၀ ကတည္းက ေရာမ အင္ပါယာ ကုိ စစ္ရႈံး ခဲ့လုိ႔ တရား၀င္ ႏုိင္ငံ ေပ်ာက္ေနခဲ့တာပါ။ ေရာမ ရွင္ဘုရင္ေတြက ရဟူဒီ လူမ်ဳိးမ်ားကုိ လူမ်ဳိးတုန္းစီမံခ်က္ အေနနဲ႔ အစီအစဥ္ ခ်မွတ္ၿပီး ဥေရာပ တလႊား လူမ်ဳိးျခားၾကားထဲမွာ ပ်ံ႕ႏွ႔ံသြားၿပီး ေပ်ာက္သြားေအာင္ က်ဲခ်ခဲ့ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ပုိလုိ႔ေတာင္ မ်ားျပားလာတဲ့အျပင္ ဥေရာပ တခြင္ စီးပြါးေရး အခ်က္အခ်ာေနရာ အားလုံးနီးပါး ခ်ဳပ္ကုိင္ ႏုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ထားခဲ့တဲ့ ဇာတိေျမ ေတြမွာေတာ့ အနီးအနား ပတ္၀န္းက်င္နယ္မွ ပါလက္စတုိင္း ႏွင့္ အာရပ္လူမ်ဳိးမ်ားက ေနရာယူ ေနထိုင္ေနခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း ရာစုႏွစ္ ၁၉ ခန္႔ၾကာခဲ့ပါတယ္။
ဒုတိယ ကမာၻ စစ္မွာေတာ့ ဟစ္တလာ ဦးေဆာင္ တဲ့ နာဇီ ဂ်ာမဏီ စစ္အုပ္စုရဲ႕ ရဟူဒီ လူသတ္မႈ သမုိင္း အားလုံးအသိပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ရဟူဒီလူမ်ဳိးမ်ား ေနစရာ ေနရာေပ်ာက္ၿပီ၊ သူတုိ႔ကုိယ္ပုိင္ေျမေနရာ လုိအပ္လာၿပီ၊ သူတုိ႔ရဲ႕ သမုိင္းေပးတာ၀န္ကုိ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ပဲ အေကာင္အထည္ေဖၚဖုိ႔ လုိလာၿပီ ဆုိေတာ့ ရွိေနတဲ့နယ္ခံ အာရပ္ေတြကုိ အစပုိင္း စီးပြါးေရးအရ အႏုိင္ယူၿပီး ေျမေနရာမ်ား ၀ယ္ယူတယ္။ ေနာက္ပုိင္းလူမ်ားလာေတာ့ သူတုိ႔ႏုိင္ငံကုိ ယူအင္ (United Nations) ေတာင္ အသိအမွတ္ မျပဳေသးခင္ ႏုိင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ေရး ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ ေတာင္ အသိအမွတ္မျပဳခင္ ပထမ ဦးဆုံး အသိအမွတ္ျပဳ သ၀ဏ္လႊာေပးပုိ႔ တာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံပဲ။ အဲတာေၾကာင့္ အီစေရးက ျမန္မာ ကုိ အခုထိ သံေရာစဥ္ ရွိရွာပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးေတာ့ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင္ေလာက္အေျခခ် ရွိေနၿပီးသား နယ္ခံ အာရပ္ေတြကုိ ေမာင္းထုတ္လုိက္ပါေတာ့တယ္။ ဒီေတာ့ အာရပ္ကမာၻ က ဒီတုိင္းၾကည့္မေနပါဘူး။
အီစေရးလူမ်ဳိးအားလုံးကုိ ေျမထဲပင္လယ္ထဲ ေမာင္းထုတ္လုိက္မယ္ ဆုိၿပီး စစ္ေၾကညာပါေတာ့တယ္။ ဒီေတာ့၊ သူတုိ႔ေျပးမဲ့ေနရာလဲမရွိ၊ သြားမဲ့ေနရာလဲ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ခံျပင္းတဲ့စိတ္သာ သူတုိ႔ရင္၀ယ္ပုိက္ၿပီး အမ်ဳိးသမီးမ်ားပါမက်န္ စစ္မႈထမ္းပါေတာ့တယ္။ ေနာက္ဆုံးရလတ္ကေတာ့ အခုထိ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့ ကမာၻသစ္တခု ရလုိက္ျခင္းပါပဲ။ အဲဒီ စစ္ပဲြမတုိင္ခင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘင္ဂုိးရီးယန္း ေျပာတာကေတာ့ "လက္ေျမာက္ အရႈံးေပးျခင္းဟာ ကေနာ္တုိ႔လူမ်ဳိးေတြအတြက္ ေရြးခ်ယ္စရာ မဟုတ္ဘူး...." တဲ့။ ရႈံးတာနဲ႔ေတာ့ အာရပ္လူမ်ဳိးေတြက အရွင္ထားမွာ မဟုတ္ဘူး ဆုိတာ သူတုိ႔သိေနတယ္ေလ။ ဒီလုိခံျပင္းတဲ့ စိတ္ဟာ သူတုိ႔ကုိ ေအာင္ျမင္မႈေပးခဲ့ပါတယ္။
ဒီအေၾကာင္းအရာနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး အခုတေလာ တက္လာတဲ့ သတင္းတခုအရ စာေရးသူလဲ အမွန္ ဟုတ္မဟုတ္ စုံစမ္းခဲ့ပါေသးတယ္၊ အေၾကာင္းကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ဝတၳဳ ဆန္တဲ့ အျဖစ္မုိ႔လုိ႔ပါ။ ေကအုိင္ေအ စစ္သားတစ္ေယာက္ထဲက အစုိးရ စစ္စခန္း တခုကုိ သြားသိမ္းတဲ့ သတင္းပါ။ တကယ္လဲ ဟုတ္ပါသတဲ့။ ေကအုိင္ေအ ဗဟုိေကာ္မီတီ ၀င္ေတြ မခ်ီးက်ဴးပဲ မေနႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္ခဲ့ရပါသတဲ့။
ျဖစ္ပုံကဒီလုိပါ....
မေဟာေအာင္ ဆုိတဲ့ တပ္သားပါ။ စဒုန္းကပါ။ မိဘ နာမည္ကေတာ့ မထည့္ေတာ့ပါဘူး။ သူက စစ္မျဖစ္ခင္ အရင္က ေကအုိင္ေအမွာ ငါးႏွစ္ အမႈထမ္းဖူးတယ္၊ အဲဒီေနာက္ တရုတ္ျပည္ဖက္မွ အမ်ဳိးေတြဆီမွာ သုံးႏွစ္ေလာက္ တပ္ထဲက ထြက္ေျပးၿပီး သြားေနခဲ့တယ္။ စစ္ပဲြစလာေတာ့ ေကအုိင္ေအရင္း (၃) မွာ ျပန္လာၿပီး အမႈထမ္းတယ္။ တပ္ေျပးဆုိေတာ့ သူ နဲ႔ အတူေန သူငယ္ခ်င္းေတြက တပ္ေျပး၊ ငေၾကာက္ ဆုိၿပီး အၿမဲ ေျပာင္ေနာက္ ေလ့ရွိတယ္။ အဲဒါကို သူက မခံမရပ္ႏုိင္ျဖစ္ၿပီး၊ ဆြယ္မွဴးကုိ သူေနခဲ့တဲ့ ရြာနားက ေဂါ့နန္ ဆုိတဲ့ အစုိးရ တပ္ စခန္း ကုိ တစ္ေယာက္ထဲ သြားတုိက္မယ္၊ လုိ႔ခြင့္ေတာင္းေတာ့ သူ႕ ဆြယ္မွဴးက ခြင့္မေပးဘူး။ အရူးအလုပ္ေပါ့။ တေန႔၊ အဲဒီ အရာရွိမရွိခုိက္ သူ႕ တပ္ၾကပ္က "ကယ္... ခင္မ်ား တစ္ေယာက္ထဲ ရန္သူစခန္းသြားသိမ္းမယ္ဆုိ... သြားေလ... ငါခြင့္ေပးတယ္.. " လုိ႔ဆြေပးလုိက္တယ္။ သိပ္မၾကာဘူး၊ လုိအပ္တဲ့ လက္နက္ အျပည့္အစုံနဲ႔ ထြက္သြားလုိက္တယ္။
ေတာ္ေတာ္ ၾကာတဲ့ထိ ေသနတ္သံမ်ား ၾကားရၿပီး၊ ရန္သူ႔ စခန္းထဲမွ ေသနတ္ ႏွစ္လက္၊ က်ည္ဆန္ ၁၀၀ ေက်ာ္ နဲ႔ စားစရာ နုိ႔ဆီဗူး ၆ခု ႏွင့္ ၾကက္ေျခာက္ အမ်ားႀကီးထမ္းၿပီး စခန္းကုိ ျပန္လာမွ အားလုံး အံ့ၾသၿပီး သြားၾကည့္ၾကေတာ့ ရန္သူအေလာင္း ခုနွစ္ေလာင္း ေတြ႕ပါသတဲ့။ တျခားလူေတြကေတာ့ အားလုံး ထြက္ေျပးသြားၾကပါသတဲ့။ အဲဒါေၾကာင့္ ေကအုိင္ေအ ဗဟုိမွ ေငြက်ပ္ ဆယ္သိန္းနဲ႔အတူ တပ္ၾကပ္ ရာထူး တုိးျမင့္ေပးထားတယ္ လုိ႔သိရပါတယ္။ (မယုံရင္ ကုိယ့္ဟာကုိယ္ စုံစမ္းႏုိင္တယ္)
အလားတူပဲ၊ ဟုိလြန္ခဲ့တဲ့ ကုိးကန္႔ တရုတ္ေတြကုိ ေကအုိင္ေအ ေတြ ထုိးစစ္ဆင္တုန္းက ရွမ္းျပည္မွာ ေကအုိင္ေအ တပ္စိပ္ တစိပ္၊ ညအိပ္ေမာက်ေနတဲ့ တရုတ္ စခန္းတခုကုိ ကခ်င္ ဓါးနဲ႔ ၀င္လုံးၿပီး သိမ္းခဲ့တဲ့ အျဖစ္လဲ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲတာကလဲ မခံခ်င္တဲ့ စိတ္နဲ႔ပါ။ တရုတ္ေတြ အက်င့္ယုတ္တဲ့ အေၾကာင္း စခန္းအတြင္း စကားအေျခအတင္ ေျပာၾကဆုိၾကရင္းနဲ႔ တပ္စိပ္မွဴးက သူ႔တပ္သားေတြကုိ စိန္ေခၚတယ္.. ဒီေလာက္ေတာင္ ျဖစ္ေနရင္ ၾကာတယ္ ကဲ့.... ရဲတဲ့လူထြက္ခဲ့... ဒီည ငါနဲ႔ တရုတ္ေတြကုိ ဓါးနဲ႔ ၀င္လုံးမယ္... ဆုိေတာ့ တစ္ေယာက္ၿပီး တစ္ေယာက္ ေရွ႕ထြက္လာၿပီးစာရင္းေပးတယ္... ၿပီးေတာ့ အဲဒီည သြားခုတ္ၾကတယ္တဲ့ေလ..... ေနာက္ဆုံးေတာ့ ကုိးကန္႔လဲ အစုိးရနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူသြားေတာ့မွ ခံသာသြားတယ္။
မလိခရန္ ၀ေလာင္ ဆုိတဲ့ ေမခ နဲ႔ ေမလိခ ၾကားက ေကအုိင္ေအ တပ္မဟာ (၁) မွ၊ တပ္ရင္း တခုက စစ္သား တစ္ေယာက္လဲ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ၁၉၈၀ ေက်ာ္တုန္းကပါ။ အဲဒီမတုိင္ခင္၊ မလိခရန္၀ေလာင္ ေဒသ မွာ ၾကြက္ေဘး ဒုကၡ အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္မွာပါ။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က အဲဒီေနရာေတြမွာ စားစရာ မရွိေတာ့လုိ႔ ျမစ္ႀကီးနားကုိ ေျခခ်င္ (လွ်င္) ေလွ်ာက္ ဆင္းလာခဲ့ရပါတယ္။ ျမစ္ဆုံရြာမွာ စခန္းခ်ထားတဲ့ စစ္တပ္က ဆင္းလာသမွ် ကခ်င္ေတာင္ေပၚသားေတြကုိ ဥပေဒမဲ့ စစ္ေဆးပါေတာ့တယ္။ အမ်ားပုိင္းက ဗမာ စကားမေျပာတတ္ေတာ့ ေၾကာက္တာပဲ သိတယ္။ တခါတေလမွာ ဟုိက ဘာေမးမွန္းမသိပဲ၊ ေခါင္းငုံ႔ေပးလုိက္ေတာ့မွ၊ အဖမ္းခံရတာတုိ႔၊ ေတာင္ယာခုတ္စားတဲ့ လူေတြဆုိေတာ့ လက္ဖ်ံမွာ ပုစိန္ကုိင္တဲ့ အမာရြတ္ ေယာက္်ားတုိင္းမွာ ရွိတယ္။ ဒါကုိ ေသနတ္ကုိင္တဲ့လက္ဆုိၿပီး တခ်ဳိ႕ဆုိရင္ က်က္ခုိးမွာ ကင္ၿပီး အစစ္ခံရတယ္။ တခ်ဳိ႕က ဓါးနဲ႔ မြန္းထားၿပီး ဆားခတ္ေပးတာ ခံရတယ္။ တခ်ဳိ႕က ေနပူက်ဲက်ဲ ထဲမွာ လန္းတာ ခံရပါတယ္။ ပုိနာမည္ႀကီးတာကေတာ့ တုိင္မွာခ်ည္ထားၿပီး ေရပုံးမွာ ေရအျပည့္ထည့္၊ အေပါက္ေသးေသးေလးေဖါက္ၿပီး ေရ တစ္စက္ခ်င္း ကုိ ဦးေခါင္းထိပ္တည့္တည့္မွာ ခ်ေပးတယ္၊ ေရဆုိလုိ႔ ဘာျဖစ္မွာမုိ႔လုိ႔မထင္နဲ႔ ခံရတဲ့လူေတြ ေျပာစကားအရ ဆုိရင္ေတာ့ မနက္မုိးလင္းခါနီးဆုိရင္ ေရ တစ္စက္စက္က်တဲ့အသံဟာ မုိးခ်ိန္းသံလုိ ၾကားရပါသတဲ့။ ေသတဲ့လူကေသ၊ မေသတဲ့လူေတြလဲ ေထာင္က်၊ ဆုိေတာ့ တခ်ဳိ႕က ေၾကာက္ၿပီး မဆင္းရဲေတာ့ဘူး။ လူ သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ငတ္ေသခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ကခ်င္ေတြ ခံရတဲ့ အဆုိးဆုံးအျဖစ္တခုပါပဲ။ (ဒီအေၾကာင္းအရာေတြက အစုိးရ သတင္းစာမွာ မပါဘူးေနာ္ ရွာဖတ္ေနမွာစုိးလုိ႔)
ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ အဲဒီ စစ္သားရဲ႕ အေဖကလဲ ဒီလုိအသတ္ခံရတဲ့ အထဲမွာပါသြားတယ္။ သူက အရမ္းကုိ နာက်ည္းၿပီးေနေနတဲ့အခ်ိန္ စစ္ေၾကာင္းထုိးလာတယ္။ ဒီေတာ့၊ သူက မခံမရပ္ႏုိင္ျဖစ္ၿပီး သူ႕ရင္းမွဴးကုိ ခြင့္ေတာင္းတယ္။ အဲဒီ စစ္ေၾကာင္းကုိ လုိက္တုိက္မဲ့အေၾကာင္းေပါ့။ သူ႕ရင္းမွဴးက လူအင္အား ဒီေလာက္မ်ားတာ ဘယ္လုိမွ မျဖစ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ ခြင့္မေပးဘူး။ ေရွာင္ေနလုိက္တာ ပုိေကာင္းတယ္ေပါ့။ ဒီေတာ့ သူ႕ဟာသူ ခုိးထြက္ၿပီး အဲဒီ စစ္ေၾကာင္းေနာက္လုိက္တယ္၊ သူယူသြားတာ ေသနတ္တလက္ထဲ၊ က်ည္ကပ္အပုိေတြထဲမွာ က်ည္ အျပည့္နဲ႔ ထြက္သြားတယ္။ စစ္ေၾကာင္းေနာက္ လုိက္ၿပီး ေန႔တုိင္း အေနာက္ကေန လုိက္ၿပီး ေခ်ာင္းေခ်ာင္း ပစ္တယ္၊ ပစ္တုိင္းပစ္တုိင္းအေသအခ်ာ မွန္ေအာင္ ပစ္တယ္။ စပစ္ၿပီဆုိတာနဲ႔ စစ္ေၾကာင္းတခုလုံး ေတာႀကီးနက္ထဲ ၀ုန္းတုိင္းႀကဲေနေအာင္ ျပန္ပစ္တာခံရေပမယ့္ ေသခ်ာ အကာအကြယ္ယူၿပီးႏွပ္ေနခဲ့တယ္၊ ဒီေတာ့ သူတစ္ေယာက္ထဲက ဘယ္ေနရာရွိမွန္းမသိ၊ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္လုိက္ပစ္ ေနမွန္းလဲမသိနဲ႔ အေခါက္တုိင္း ႏွစ္ေယာက္၊ သုံးေယာက္ က်က်သြားတယ္။ တပတ္ေလာက္ ၾကာလာတာနဲ႔ စစ္ေၾကာင္းက လူေတာ္ေတာ္ က်သြားၿပီး က်ည္ဆံကလဲ ကုန္သင့္သေလာက္ကုန္ၿပီ၊ ဒဏ္ရာ ရတဲ့လူနဲ႔ ဆုိေတာ့ ရဟတ္ယာဥ္နဲ႔ေတာင္ စစ္ကူလုိက္ေပးရတဲ့ အဆင့္ေရာက္သြားပါသတဲ့။ သူလဲ က်ည္ကုန္လုိ႔အိမ္ျပန္၊ စစ္ေၾကာင္းလဲ လုိရာမေရာက္ပဲ တပ္ေခါက္ခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္တကယ္ရွိခဲ့တာပါ။ ခံျပင္းစိတ္ရဲ႕ အစြမ္းပါပဲ။
တုိက္ပဲြတုိင္းမွာ ေသနတ္ကုိင္ေနတဲ့ စစ္သားတုိင္းက ေရွ႕တက္ရဲတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္သူပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေသမွာ ေၾကာက္တဲ့ လူေတြခ်ည္းပါ။ ဒီေတာ့ အမ်ားပိုင္းက လက္သရမ္း ေရွာက္ပစ္တာ ပုိမ်ားပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ေသမထူး ေနမထူးလူပါလာၿပီ ဆုိရင္ လူအေယာက္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကုိ ထိန္းထားလုိ႔ရပါတယ္။
လူဆုိတာ ခံျပင္းတဲ့ စိတ္ရွိလာရင္ အင္မတန္ေၾကာက္ဖုိ႔ေကာင္းပါတယ္။ ေကအုိင္ေအ ဆုိတာ လူေထာင္ကဏန္းပဲ ရွိတယ္ ဆုိၿပီး အထင္ေသးလုိ႔မရပါဘူး။ သူတုိ႔ဆီမွာ နာက်ည္းမႈေပါင္းစုံနဲ႔ပါ။ ဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုိတာ ခ်ိန္းေျခာက္လုိ႔ ျဖစ္လာမဲ့အရာ မဟုတ္ပါဘူး။ လူအခ်င္းခ်င္း ရုိေသေလစားမႈရွိၿပီး တစ္ေယာက္ခံစားခ်က္ တစ္ေယာက္နားလည္ေပးမွ စစ္မွန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုိတာ လက္ေတြ႕ျဖစ္လာမွာပါ။ လူၾကားေကာင္းေအာင္ တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရး တရားလုိက္ေဟာ ေနရုံနဲ႔ ျဖစ္လာမဲ့အရာလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ အရွိတရားကုိ လက္ေတြ႕က်က် ဆင္ျခင္ႏုိင္မွ အရာရာအားလုံးကုိ ေတြ႕ျမင္ခံစားလုိ႔ရမွာပါ။ ဒီလုိခံစားဖုိ႔ကလဲ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အျပန္အလွန္ စကားေျပာဖုိ႔လုိပါတယ္။ ရုိးသားပြင့္လင္းတဲ့ အေျခအတင္ ျငင္းခုန္မႈမ်ဳိးကုိ ခြင့္ျပဳေပးသင့္ပါတယ္။ အျမင္မတူတာနဲ႔ ဖမ္းခ်ဳပ္အေရးယူ၊ တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရး ထိခိုက္တဲ့ စကားမေျပာရ၊ မေရးရ ဆုိတာနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရး ရမွာမဟုတ္ပါဘူး။ အျမင္မတူမႈမ်ဳိး ရွိလာရင္လဲ ရုိင္းျပတဲ့ဆဲဆုိမႈမ်ဳိးနဲ႔ မဟုတ္ပဲ၊ ပြင့္လင္းတဲ့ေတြးေခၚမႈမ်ဳိးနဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈမ်ဳိးလုိအပ္ပါတယ္။ သူမ်ားတကာ မခံခ်င္ေအာင္ ဆြေပးတာမ်ဳိးက ဘယ္ေတာ့မွ လုိရာ ပန္းတုိင္ေရာက္လာမွာမဟုတ္ပါ။ ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ေဆြးေႏြးလုိတာက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ စစ္မွန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အန္တိမ (ultimate solution) အေျဖသည္ ဖယ္ဒရယ္ စနစ္သာ ျဖစ္ေၾကာင္းပါ ခင္မ်ား။
Duwa Kachin (kachinduwa@gmail.com)
သူတုိ႔ဘယ္က စြမ္းအားေတြရရွိခဲ့ပါသလဲ?။
အီစေရး (၀ါ) ရဟူဒီ လူမ်ဳိးမ်ားဟာ ေအဒီ ၇၀ ကတည္းက ေရာမ အင္ပါယာ ကုိ စစ္ရႈံး ခဲ့လုိ႔ တရား၀င္ ႏုိင္ငံ ေပ်ာက္ေနခဲ့တာပါ။ ေရာမ ရွင္ဘုရင္ေတြက ရဟူဒီ လူမ်ဳိးမ်ားကုိ လူမ်ဳိးတုန္းစီမံခ်က္ အေနနဲ႔ အစီအစဥ္ ခ်မွတ္ၿပီး ဥေရာပ တလႊား လူမ်ဳိးျခားၾကားထဲမွာ ပ်ံ႕ႏွ႔ံသြားၿပီး ေပ်ာက္သြားေအာင္ က်ဲခ်ခဲ့ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ပုိလုိ႔ေတာင္ မ်ားျပားလာတဲ့အျပင္ ဥေရာပ တခြင္ စီးပြါးေရး အခ်က္အခ်ာေနရာ အားလုံးနီးပါး ခ်ဳပ္ကုိင္ ႏုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ထားခဲ့တဲ့ ဇာတိေျမ ေတြမွာေတာ့ အနီးအနား ပတ္၀န္းက်င္နယ္မွ ပါလက္စတုိင္း ႏွင့္ အာရပ္လူမ်ဳိးမ်ားက ေနရာယူ ေနထိုင္ေနခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း ရာစုႏွစ္ ၁၉ ခန္႔ၾကာခဲ့ပါတယ္။
ဒုတိယ ကမာၻ စစ္မွာေတာ့ ဟစ္တလာ ဦးေဆာင္ တဲ့ နာဇီ ဂ်ာမဏီ စစ္အုပ္စုရဲ႕ ရဟူဒီ လူသတ္မႈ သမုိင္း အားလုံးအသိပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ရဟူဒီလူမ်ဳိးမ်ား ေနစရာ ေနရာေပ်ာက္ၿပီ၊ သူတုိ႔ကုိယ္ပုိင္ေျမေနရာ လုိအပ္လာၿပီ၊ သူတုိ႔ရဲ႕ သမုိင္းေပးတာ၀န္ကုိ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ပဲ အေကာင္အထည္ေဖၚဖုိ႔ လုိလာၿပီ ဆုိေတာ့ ရွိေနတဲ့နယ္ခံ အာရပ္ေတြကုိ အစပုိင္း စီးပြါးေရးအရ အႏုိင္ယူၿပီး ေျမေနရာမ်ား ၀ယ္ယူတယ္။ ေနာက္ပုိင္းလူမ်ားလာေတာ့ သူတုိ႔ႏုိင္ငံကုိ ယူအင္ (United Nations) ေတာင္ အသိအမွတ္ မျပဳေသးခင္ ႏုိင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ေရး ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ ေတာင္ အသိအမွတ္မျပဳခင္ ပထမ ဦးဆုံး အသိအမွတ္ျပဳ သ၀ဏ္လႊာေပးပုိ႔ တာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံပဲ။ အဲတာေၾကာင့္ အီစေရးက ျမန္မာ ကုိ အခုထိ သံေရာစဥ္ ရွိရွာပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးေတာ့ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင္ေလာက္အေျခခ် ရွိေနၿပီးသား နယ္ခံ အာရပ္ေတြကုိ ေမာင္းထုတ္လုိက္ပါေတာ့တယ္။ ဒီေတာ့ အာရပ္ကမာၻ က ဒီတုိင္းၾကည့္မေနပါဘူး။
အီစေရးလူမ်ဳိးအားလုံးကုိ ေျမထဲပင္လယ္ထဲ ေမာင္းထုတ္လုိက္မယ္ ဆုိၿပီး စစ္ေၾကညာပါေတာ့တယ္။ ဒီေတာ့၊ သူတုိ႔ေျပးမဲ့ေနရာလဲမရွိ၊ သြားမဲ့ေနရာလဲ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ခံျပင္းတဲ့စိတ္သာ သူတုိ႔ရင္၀ယ္ပုိက္ၿပီး အမ်ဳိးသမီးမ်ားပါမက်န္ စစ္မႈထမ္းပါေတာ့တယ္။ ေနာက္ဆုံးရလတ္ကေတာ့ အခုထိ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့ ကမာၻသစ္တခု ရလုိက္ျခင္းပါပဲ။ အဲဒီ စစ္ပဲြမတုိင္ခင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘင္ဂုိးရီးယန္း ေျပာတာကေတာ့ "လက္ေျမာက္ အရႈံးေပးျခင္းဟာ ကေနာ္တုိ႔လူမ်ဳိးေတြအတြက္ ေရြးခ်ယ္စရာ မဟုတ္ဘူး...." တဲ့။ ရႈံးတာနဲ႔ေတာ့ အာရပ္လူမ်ဳိးေတြက အရွင္ထားမွာ မဟုတ္ဘူး ဆုိတာ သူတုိ႔သိေနတယ္ေလ။ ဒီလုိခံျပင္းတဲ့ စိတ္ဟာ သူတုိ႔ကုိ ေအာင္ျမင္မႈေပးခဲ့ပါတယ္။
ဒီအေၾကာင္းအရာနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး အခုတေလာ တက္လာတဲ့ သတင္းတခုအရ စာေရးသူလဲ အမွန္ ဟုတ္မဟုတ္ စုံစမ္းခဲ့ပါေသးတယ္၊ အေၾကာင္းကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ဝတၳဳ ဆန္တဲ့ အျဖစ္မုိ႔လုိ႔ပါ။ ေကအုိင္ေအ စစ္သားတစ္ေယာက္ထဲက အစုိးရ စစ္စခန္း တခုကုိ သြားသိမ္းတဲ့ သတင္းပါ။ တကယ္လဲ ဟုတ္ပါသတဲ့။ ေကအုိင္ေအ ဗဟုိေကာ္မီတီ ၀င္ေတြ မခ်ီးက်ဴးပဲ မေနႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္ခဲ့ရပါသတဲ့။
ျဖစ္ပုံကဒီလုိပါ....
မေဟာေအာင္ ဆုိတဲ့ တပ္သားပါ။ စဒုန္းကပါ။ မိဘ နာမည္ကေတာ့ မထည့္ေတာ့ပါဘူး။ သူက စစ္မျဖစ္ခင္ အရင္က ေကအုိင္ေအမွာ ငါးႏွစ္ အမႈထမ္းဖူးတယ္၊ အဲဒီေနာက္ တရုတ္ျပည္ဖက္မွ အမ်ဳိးေတြဆီမွာ သုံးႏွစ္ေလာက္ တပ္ထဲက ထြက္ေျပးၿပီး သြားေနခဲ့တယ္။ စစ္ပဲြစလာေတာ့ ေကအုိင္ေအရင္း (၃) မွာ ျပန္လာၿပီး အမႈထမ္းတယ္။ တပ္ေျပးဆုိေတာ့ သူ နဲ႔ အတူေန သူငယ္ခ်င္းေတြက တပ္ေျပး၊ ငေၾကာက္ ဆုိၿပီး အၿမဲ ေျပာင္ေနာက္ ေလ့ရွိတယ္။ အဲဒါကို သူက မခံမရပ္ႏုိင္ျဖစ္ၿပီး၊ ဆြယ္မွဴးကုိ သူေနခဲ့တဲ့ ရြာနားက ေဂါ့နန္ ဆုိတဲ့ အစုိးရ တပ္ စခန္း ကုိ တစ္ေယာက္ထဲ သြားတုိက္မယ္၊ လုိ႔ခြင့္ေတာင္းေတာ့ သူ႕ ဆြယ္မွဴးက ခြင့္မေပးဘူး။ အရူးအလုပ္ေပါ့။ တေန႔၊ အဲဒီ အရာရွိမရွိခုိက္ သူ႕ တပ္ၾကပ္က "ကယ္... ခင္မ်ား တစ္ေယာက္ထဲ ရန္သူစခန္းသြားသိမ္းမယ္ဆုိ... သြားေလ... ငါခြင့္ေပးတယ္.. " လုိ႔ဆြေပးလုိက္တယ္။ သိပ္မၾကာဘူး၊ လုိအပ္တဲ့ လက္နက္ အျပည့္အစုံနဲ႔ ထြက္သြားလုိက္တယ္။
ေတာ္ေတာ္ ၾကာတဲ့ထိ ေသနတ္သံမ်ား ၾကားရၿပီး၊ ရန္သူ႔ စခန္းထဲမွ ေသနတ္ ႏွစ္လက္၊ က်ည္ဆန္ ၁၀၀ ေက်ာ္ နဲ႔ စားစရာ နုိ႔ဆီဗူး ၆ခု ႏွင့္ ၾကက္ေျခာက္ အမ်ားႀကီးထမ္းၿပီး စခန္းကုိ ျပန္လာမွ အားလုံး အံ့ၾသၿပီး သြားၾကည့္ၾကေတာ့ ရန္သူအေလာင္း ခုနွစ္ေလာင္း ေတြ႕ပါသတဲ့။ တျခားလူေတြကေတာ့ အားလုံး ထြက္ေျပးသြားၾကပါသတဲ့။ အဲဒါေၾကာင့္ ေကအုိင္ေအ ဗဟုိမွ ေငြက်ပ္ ဆယ္သိန္းနဲ႔အတူ တပ္ၾကပ္ ရာထူး တုိးျမင့္ေပးထားတယ္ လုိ႔သိရပါတယ္။ (မယုံရင္ ကုိယ့္ဟာကုိယ္ စုံစမ္းႏုိင္တယ္)
အလားတူပဲ၊ ဟုိလြန္ခဲ့တဲ့ ကုိးကန္႔ တရုတ္ေတြကုိ ေကအုိင္ေအ ေတြ ထုိးစစ္ဆင္တုန္းက ရွမ္းျပည္မွာ ေကအုိင္ေအ တပ္စိပ္ တစိပ္၊ ညအိပ္ေမာက်ေနတဲ့ တရုတ္ စခန္းတခုကုိ ကခ်င္ ဓါးနဲ႔ ၀င္လုံးၿပီး သိမ္းခဲ့တဲ့ အျဖစ္လဲ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲတာကလဲ မခံခ်င္တဲ့ စိတ္နဲ႔ပါ။ တရုတ္ေတြ အက်င့္ယုတ္တဲ့ အေၾကာင္း စခန္းအတြင္း စကားအေျခအတင္ ေျပာၾကဆုိၾကရင္းနဲ႔ တပ္စိပ္မွဴးက သူ႔တပ္သားေတြကုိ စိန္ေခၚတယ္.. ဒီေလာက္ေတာင္ ျဖစ္ေနရင္ ၾကာတယ္ ကဲ့.... ရဲတဲ့လူထြက္ခဲ့... ဒီည ငါနဲ႔ တရုတ္ေတြကုိ ဓါးနဲ႔ ၀င္လုံးမယ္... ဆုိေတာ့ တစ္ေယာက္ၿပီး တစ္ေယာက္ ေရွ႕ထြက္လာၿပီးစာရင္းေပးတယ္... ၿပီးေတာ့ အဲဒီည သြားခုတ္ၾကတယ္တဲ့ေလ..... ေနာက္ဆုံးေတာ့ ကုိးကန္႔လဲ အစုိးရနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူသြားေတာ့မွ ခံသာသြားတယ္။
မလိခရန္ ၀ေလာင္ ဆုိတဲ့ ေမခ နဲ႔ ေမလိခ ၾကားက ေကအုိင္ေအ တပ္မဟာ (၁) မွ၊ တပ္ရင္း တခုက စစ္သား တစ္ေယာက္လဲ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ၁၉၈၀ ေက်ာ္တုန္းကပါ။ အဲဒီမတုိင္ခင္၊ မလိခရန္၀ေလာင္ ေဒသ မွာ ၾကြက္ေဘး ဒုကၡ အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္မွာပါ။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က အဲဒီေနရာေတြမွာ စားစရာ မရွိေတာ့လုိ႔ ျမစ္ႀကီးနားကုိ ေျခခ်င္ (လွ်င္) ေလွ်ာက္ ဆင္းလာခဲ့ရပါတယ္။ ျမစ္ဆုံရြာမွာ စခန္းခ်ထားတဲ့ စစ္တပ္က ဆင္းလာသမွ် ကခ်င္ေတာင္ေပၚသားေတြကုိ ဥပေဒမဲ့ စစ္ေဆးပါေတာ့တယ္။ အမ်ားပုိင္းက ဗမာ စကားမေျပာတတ္ေတာ့ ေၾကာက္တာပဲ သိတယ္။ တခါတေလမွာ ဟုိက ဘာေမးမွန္းမသိပဲ၊ ေခါင္းငုံ႔ေပးလုိက္ေတာ့မွ၊ အဖမ္းခံရတာတုိ႔၊ ေတာင္ယာခုတ္စားတဲ့ လူေတြဆုိေတာ့ လက္ဖ်ံမွာ ပုစိန္ကုိင္တဲ့ အမာရြတ္ ေယာက္်ားတုိင္းမွာ ရွိတယ္။ ဒါကုိ ေသနတ္ကုိင္တဲ့လက္ဆုိၿပီး တခ်ဳိ႕ဆုိရင္ က်က္ခုိးမွာ ကင္ၿပီး အစစ္ခံရတယ္။ တခ်ဳိ႕က ဓါးနဲ႔ မြန္းထားၿပီး ဆားခတ္ေပးတာ ခံရတယ္။ တခ်ဳိ႕က ေနပူက်ဲက်ဲ ထဲမွာ လန္းတာ ခံရပါတယ္။ ပုိနာမည္ႀကီးတာကေတာ့ တုိင္မွာခ်ည္ထားၿပီး ေရပုံးမွာ ေရအျပည့္ထည့္၊ အေပါက္ေသးေသးေလးေဖါက္ၿပီး ေရ တစ္စက္ခ်င္း ကုိ ဦးေခါင္းထိပ္တည့္တည့္မွာ ခ်ေပးတယ္၊ ေရဆုိလုိ႔ ဘာျဖစ္မွာမုိ႔လုိ႔မထင္နဲ႔ ခံရတဲ့လူေတြ ေျပာစကားအရ ဆုိရင္ေတာ့ မနက္မုိးလင္းခါနီးဆုိရင္ ေရ တစ္စက္စက္က်တဲ့အသံဟာ မုိးခ်ိန္းသံလုိ ၾကားရပါသတဲ့။ ေသတဲ့လူကေသ၊ မေသတဲ့လူေတြလဲ ေထာင္က်၊ ဆုိေတာ့ တခ်ဳိ႕က ေၾကာက္ၿပီး မဆင္းရဲေတာ့ဘူး။ လူ သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ငတ္ေသခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ကခ်င္ေတြ ခံရတဲ့ အဆုိးဆုံးအျဖစ္တခုပါပဲ။ (ဒီအေၾကာင္းအရာေတြက အစုိးရ သတင္းစာမွာ မပါဘူးေနာ္ ရွာဖတ္ေနမွာစုိးလုိ႔)
ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ အဲဒီ စစ္သားရဲ႕ အေဖကလဲ ဒီလုိအသတ္ခံရတဲ့ အထဲမွာပါသြားတယ္။ သူက အရမ္းကုိ နာက်ည္းၿပီးေနေနတဲ့အခ်ိန္ စစ္ေၾကာင္းထုိးလာတယ္။ ဒီေတာ့၊ သူက မခံမရပ္ႏုိင္ျဖစ္ၿပီး သူ႕ရင္းမွဴးကုိ ခြင့္ေတာင္းတယ္။ အဲဒီ စစ္ေၾကာင္းကုိ လုိက္တုိက္မဲ့အေၾကာင္းေပါ့။ သူ႕ရင္းမွဴးက လူအင္အား ဒီေလာက္မ်ားတာ ဘယ္လုိမွ မျဖစ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ ခြင့္မေပးဘူး။ ေရွာင္ေနလုိက္တာ ပုိေကာင္းတယ္ေပါ့။ ဒီေတာ့ သူ႕ဟာသူ ခုိးထြက္ၿပီး အဲဒီ စစ္ေၾကာင္းေနာက္လုိက္တယ္၊ သူယူသြားတာ ေသနတ္တလက္ထဲ၊ က်ည္ကပ္အပုိေတြထဲမွာ က်ည္ အျပည့္နဲ႔ ထြက္သြားတယ္။ စစ္ေၾကာင္းေနာက္ လုိက္ၿပီး ေန႔တုိင္း အေနာက္ကေန လုိက္ၿပီး ေခ်ာင္းေခ်ာင္း ပစ္တယ္၊ ပစ္တုိင္းပစ္တုိင္းအေသအခ်ာ မွန္ေအာင္ ပစ္တယ္။ စပစ္ၿပီဆုိတာနဲ႔ စစ္ေၾကာင္းတခုလုံး ေတာႀကီးနက္ထဲ ၀ုန္းတုိင္းႀကဲေနေအာင္ ျပန္ပစ္တာခံရေပမယ့္ ေသခ်ာ အကာအကြယ္ယူၿပီးႏွပ္ေနခဲ့တယ္၊ ဒီေတာ့ သူတစ္ေယာက္ထဲက ဘယ္ေနရာရွိမွန္းမသိ၊ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္လုိက္ပစ္ ေနမွန္းလဲမသိနဲ႔ အေခါက္တုိင္း ႏွစ္ေယာက္၊ သုံးေယာက္ က်က်သြားတယ္။ တပတ္ေလာက္ ၾကာလာတာနဲ႔ စစ္ေၾကာင္းက လူေတာ္ေတာ္ က်သြားၿပီး က်ည္ဆံကလဲ ကုန္သင့္သေလာက္ကုန္ၿပီ၊ ဒဏ္ရာ ရတဲ့လူနဲ႔ ဆုိေတာ့ ရဟတ္ယာဥ္နဲ႔ေတာင္ စစ္ကူလုိက္ေပးရတဲ့ အဆင့္ေရာက္သြားပါသတဲ့။ သူလဲ က်ည္ကုန္လုိ႔အိမ္ျပန္၊ စစ္ေၾကာင္းလဲ လုိရာမေရာက္ပဲ တပ္ေခါက္ခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္တကယ္ရွိခဲ့တာပါ။ ခံျပင္းစိတ္ရဲ႕ အစြမ္းပါပဲ။
တုိက္ပဲြတုိင္းမွာ ေသနတ္ကုိင္ေနတဲ့ စစ္သားတုိင္းက ေရွ႕တက္ရဲတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္သူပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေသမွာ ေၾကာက္တဲ့ လူေတြခ်ည္းပါ။ ဒီေတာ့ အမ်ားပိုင္းက လက္သရမ္း ေရွာက္ပစ္တာ ပုိမ်ားပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ေသမထူး ေနမထူးလူပါလာၿပီ ဆုိရင္ လူအေယာက္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကုိ ထိန္းထားလုိ႔ရပါတယ္။
လူဆုိတာ ခံျပင္းတဲ့ စိတ္ရွိလာရင္ အင္မတန္ေၾကာက္ဖုိ႔ေကာင္းပါတယ္။ ေကအုိင္ေအ ဆုိတာ လူေထာင္ကဏန္းပဲ ရွိတယ္ ဆုိၿပီး အထင္ေသးလုိ႔မရပါဘူး။ သူတုိ႔ဆီမွာ နာက်ည္းမႈေပါင္းစုံနဲ႔ပါ။ ဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုိတာ ခ်ိန္းေျခာက္လုိ႔ ျဖစ္လာမဲ့အရာ မဟုတ္ပါဘူး။ လူအခ်င္းခ်င္း ရုိေသေလစားမႈရွိၿပီး တစ္ေယာက္ခံစားခ်က္ တစ္ေယာက္နားလည္ေပးမွ စစ္မွန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုိတာ လက္ေတြ႕ျဖစ္လာမွာပါ။ လူၾကားေကာင္းေအာင္ တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရး တရားလုိက္ေဟာ ေနရုံနဲ႔ ျဖစ္လာမဲ့အရာလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ အရွိတရားကုိ လက္ေတြ႕က်က် ဆင္ျခင္ႏုိင္မွ အရာရာအားလုံးကုိ ေတြ႕ျမင္ခံစားလုိ႔ရမွာပါ။ ဒီလုိခံစားဖုိ႔ကလဲ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အျပန္အလွန္ စကားေျပာဖုိ႔လုိပါတယ္။ ရုိးသားပြင့္လင္းတဲ့ အေျခအတင္ ျငင္းခုန္မႈမ်ဳိးကုိ ခြင့္ျပဳေပးသင့္ပါတယ္။ အျမင္မတူတာနဲ႔ ဖမ္းခ်ဳပ္အေရးယူ၊ တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရး ထိခိုက္တဲ့ စကားမေျပာရ၊ မေရးရ ဆုိတာနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီညြတ္ေရး ရမွာမဟုတ္ပါဘူး။ အျမင္မတူမႈမ်ဳိး ရွိလာရင္လဲ ရုိင္းျပတဲ့ဆဲဆုိမႈမ်ဳိးနဲ႔ မဟုတ္ပဲ၊ ပြင့္လင္းတဲ့ေတြးေခၚမႈမ်ဳိးနဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈမ်ဳိးလုိအပ္ပါတယ္။ သူမ်ားတကာ မခံခ်င္ေအာင္ ဆြေပးတာမ်ဳိးက ဘယ္ေတာ့မွ လုိရာ ပန္းတုိင္ေရာက္လာမွာမဟုတ္ပါ။ ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ေဆြးေႏြးလုိတာက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ စစ္မွန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အန္တိမ (ultimate solution) အေျဖသည္ ဖယ္ဒရယ္ စနစ္သာ ျဖစ္ေၾကာင္းပါ ခင္မ်ား။
Duwa Kachin (kachinduwa@gmail.com)
No comments:
Post a Comment