ဘာသာတရားတခုုရဲ႕ ဖဲြ႕စည္းတည္ေဆာက္ပုုံ နုုိင္ငံ့အက်ဳိးျပဳပုုံ ဆက္ႏြယ္မႈ

ကမာၻမွာ နုုိင္ငံေရး တည္ၿငိမ္မႈ နဲ႔ ခ်မ္းသာ ၾကြယ္၀မႈ ဆက္စပ္ ေနတယ္၊ တဖက္မွာလဲ မႏုုႆ (Human) စိတ္မေနာ (moral) အရင္းအျမစ္ (resources) ေၾကာင့္ ခ်မ္းသာလာျခင္းျဖစ္တယ္ လုုိ႔ ဆုုိပါတယ္။ နုုိင္ငံတနုုိင္ငံ ခ်မ္းသာလာဖုုိ႔ ဆုုိသည္မွာ သဘာ၀ တြင္းထြက္ပစၥည္း ရွိယုုံ နဲ႔ မရပါ။ အဲဒီ အရင္းအျမစ္မ်ားကုုိ ဘယ္လုုိ အသုုံးခ်သလဲ၊ ဘယ္လုုိ စီမံသလဲ၊ အစုုိးရမွာ တရားမ်ွတမႈ ရွိသလား ဆုုိတဲ့ ေပၚမူတည္ ပါတယ္။ တရားမ်ွတ ျခင္း ဆုုိသည္မွာလဲ ဦးေဆာင္ (ေခါင္းေဆာင္) ေသာသူမ်ားရဲ႕ စိတ္မေနာ မွန္ကန္ျခင္းမွာ လုုံး၀ မူတည္ ေနျပန္တယ္။ အဲဒီ ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္ (background) မွာ ဘယ္လုုိ အေတြးအေခၚ နဲ႔ ေမာင္းႏွင္ေနသလဲ ဆုုိတာလဲ အေရးႀကီးပါသတဲ့။ 

ဘီစီေခတ္မွာ ေရာမ အင္ပါယာ တခုုလုုံးကုုိ ဂရိ အေတြးအေခၚ ပညာရွင္းမ်ားျဖစ္တဲ့ ဆုုိကေရးတီး၊ အရစၥတုုိတယ္လ္ တုုိ႔ ရဲ႕ ေနာက္လုုိက္မ်ားရဲ႕ အေတြးအေခၚမ်ား က လြမ္းမုုိးထားခဲ့တယ္၊ အမွန္ဆုုိရင္ ေရာမလူမ်ဳိးေတြဟာ ဂရိလူမ်ဳိးမ်ား မဟုုတ္သလုုိ၊ ဂရိ နုုိင္ငံကုုိလဲ သိမ္းပုုိက္ထားတဲ့ ေခတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပုုိင္း၊ ခရစ္ယာန္ အေတြးအေခၚ က ျပန္လြမ္းမုုိးျပန္တယ္။ ခရစ္ယာန္ ဘာသာတရားမွာ ဂရိ အေတြးအေခၚ တစိတ္တပုုိင္း ပါ၀င္ေနျခင္းသည္ ခရစ္ယာန္ သာသနာျပဳ ဆရာႀကီး ရွင္ေပါလုု ဟာ ဂရိ အေတြးအေခၚ ပညာရွင္ တစ္ပါး ျဖစ္ခဲ့လုုိ႔ပါ။ သူဟာ သခင္ ခရစ္ေတာ္ ေဟာေျပာခဲ့တဲ့ ႏႈတ္ကပတ္ တရားေတာ္မ်ားကုုိ ဂရိအေတြးအေခၚ ရွင္သန္ေနတဲ့ ၀န္းက်င္မွာ နားလည္ေအာင္ ရွင္းျပ တတ္သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ရွင္းရွင္း ေျပာရရင္ ခရစ္ယာန္ ဆုုိတာ ဂ်ဴး ဘာသာ တရား ကုုိ ျပဳျပင္ခဲ့တဲ့ သခင္ခရစ္ေတာ္ရဲ႕ တရားေတာ္ နဲ႔ ဂရိ အေတြးအေခၚ ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ ေလာက နိယာမ ေသြးေၾကာ တစ္ပါး ျဖစ္ပါတယ္။


ေဂါတမ ဗုုဒၶ ဟာလဲ ဟိႏၵဴဘာသာတရားထဲမွ အလည္အလတ္ (မဇၩိမ) လမ္းစဥ္ ကုုိ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔အမ်ွ မဟာယာဏ နဲ႔ ေထရ၀ါဒ ဂုုိဏ္းေတြ ကဲြသြားပါတယ္။ မဟာယာဏ သည္ မျမင္ရတဲ့ စြမ္းအင္ (invisible power) တခုုခုုကုုိ ယုုံၾကည္ျခင္းမွာ ခရစ္ယာန္ နဲ႔ ပုုံသ႑ာန္တူတယ္ လုုိ႔ ဓမၼပညာရွင္ အခ်ဳိ႕ ေျပာၾကပါတယ္။ စစ္မွန္တဲ့ ေထရ၀ါဒ မွာေတာ့ မျမင္ရတဲ့ အရာေတြကုုိ အားမကုုိးဘူး၊ ကုုိယ့္ဟာကုုိယ္သာ အားကုုိးရာလုုိ႔ ဆုုိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေထရ၀ါဒ မွာ အယူတီးမႈ (superstitious) မ်ား တရားမ၀င္ ေရာေနွာ ေနျပန္တယ္။ အဲဒါကုုိ တခ်ဳိ႕ ေထရ၀ါဒ သမား စစ္စစ္ေတြက မိစာၦ၀ါဒ လုုိ႔ သမုုတ္ျပန္တယ္။

ဘယ္လုုိပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဘာသာတရား ဆုုိသည္မွာ လူမႈ၀န္းက်င္ (human society) ကုုိ တြန္းအားေပးေနတဲ့ အရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဖဲြ႕စည္း တည္ေဆာက္ပုုံမ်ား (institutions) မ်ား နဲ႔ တြန္သင္မႈ (Teaching)၊ လက္ေတြ႕ က်င့္ႀကံမႈ (practicing and implementation) ပုုံစံ အမ်ဳိးမ်ဳိးေပၚလိုုက္ၿပီး ထိေရာက္တဲ့ ဘာသာတရား အဆုုံးအမ မ်ားကုုိ ခံယူတတ္ေလ့ ရွိပါတယ္။

ဘာသာေရး အဖဲြ႕အစည္းရဲ႕ ဖဲြ႕စည္းအုုပ္ခ်ဳပ္ပုုံမွာလဲ အခ်ိန္နဲ႔ အမ်ွ အေျပာင္းအလဲေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ပေဒသရာဇ္ေခတ္မွာ သီယုုိကေရစီ (Theocracy) ပုုံစံ ျဖစ္လာတတ္သလုုိ၊ ေခတ္နဲ႔ ေလ်ွာ္ညီစြာ အေျပာင္းအလဲ လုုပ္ရတာလဲ ရွိပါတယ္။

ခရစ္ယာန္ ဘာသာ သမုုိင္းမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ခရစ္ေတာ္သက္ရွိထင္ရွားရွိစဥ္ေခတ္မွ ေအဒီ ၃၀၀အထိ စစ္မွန္တဲ့ ခရစ္ေတာ္ ေနာက္လုုိက္ တပည့္မ်ား ျဖစ္တဲ့ ဂ်ဴးလူငယ္ တစ္စုုဟာ သူတုုိ႔ကုုိ နွိပ္စက္ခဲ့တဲ့ ေရာမ အင္ပါယာႀကီးကုုိ ခရစ္ယာန္ အင္ပါယာ ျဖစ္သြားေအာင္ သာသနာျပဳခဲ့တယ္။ ေနာက္ပုုိင္း ေအဒီ ၃၀၀ မွ ၁၅၀၀ ေလာက္ထိ ေရာမ ဘုုရင္စနစ္ေအာက္မွာ အေမွာင္ေခတ္လုုိ႔ သမုုိင္းဆရာေတြ တင္စားခဲ့သလုုိ သီယုုိကေရစီ (Theocracy) စနစ္သည္ ပေဒသရာဇ္ အာဏာရွင္ပုုံစံ (Dictatorship) ဖဲြ႕စည္းပုုံ ေၾကာင့္ ခရစ္ယာန္ ဘာသာတရားဟာ ညွိးႏြမ္းခဲ့ဖူးတယ္။ ဘာသာတရား ေကာင္းေသာ္လည္း ဘာသာေရး ဖဲြ႕စည္းအုုပ္ခ်ဳပ္ပုုံ ေၾကာင့္ ဘာသာတရား ဟာ လူ႕ ေလာက အတြက္ အလင္းကုုိ ေပးမဲ့အစား အေမွာင္ေခတ္ကုုိ ေပးခဲ့တယ္။ ေအဒီ ၁၅ ရာစုု ေနာက္ပုုိင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေခတ္ (The Renaissance) ေနာက္ပုုိင္းမွ လူေတြဟာ အသိအျမင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာၿပီး ေခတ္သစ္ ကမာၻ ကုုိ ရလာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

စြန္႔ ဦး ခရစ္ယာန္ ကမာၻသစ္ ကုုိ အစပ်ဳိးခဲ့တာ အေမရိကန္ နုုိင္ငံ ဆုုိရင္ မမွားပါ။ ဘာသာေရး အာဏာရွင္မ်ားကုုိ ေၾကာက္ရြံ႕ၿပီးထြက္ေျပးလာတဲ့ ခရစ္ယာန္ မိသားစုု ေတြဟာ ဒီမုုိကေရစီ ဘာသာေရး ကုုိ အစပ်ဳိးခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပုုိင္းမွာ အေမရိကန္ နုုိင္ငံကုုိလဲ တရားမွ်တျခင္း (Justice)၊ လြတ္လပ္ျခင္း (Liberty) နဲ႔ တန္းတူ အခြင့္အေရး (Equality) ဆုုိတဲ့ ခရစ္ေတာ္ရဲ႕ မူ ေအာက္မွာ ကမာၻ႕အခ်မ္းသာဆုုံး နဲ႔ အင္အားႀကီး နုုိင္ငံအျဖစ္ တြန္းပုုိ႔ခဲ့ၾကပါတယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ နုုိင္ငံတနုုိင္ငံ တုုိးတက္ေအာင္ျမင္ဖုုိ႔ ဆုုိသည္မွာ ဘာသာတရား ေကာင္းယုုံနဲ႔မရ၊ ဖဲြ႕စည္းအုုပ္ခ်ဳပ္ပုုံသည္ အသက္နဲ႔အမ်ွ အေရးႀကီးတယ္ ဆုုိတာ ခရစ္ယာန္ သမုုိင္းက သက္ေသထူခဲ့ပါတယ္။

အခုုေခတ္မွာေတာ့ နုုိင္ငံအလုုိက္ ရာခုုိင္ႏႈန္းလုုိက္ ခ်မ္းသာေသာ နုုိင္ငံေတြမွာ

နံပါတ္စဥ္အလုုိက္ ၾကည့္ရေအာင္

(၁) ခရစ္ယာန္ နုုိင္ငံ ေတြ (အေမရိကန္ နဲ႔ ဥေရာပ နုုိင္ငံေတြ)
(၂) မဟာယာဏ ဗုုဒၶနုုိင္ငံေတြ (တရုုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ကုုိရီးယား စသည္မ်ား)
(၃) မူဆလင္ ေတြ (ေဆာ္ဒီ၊ ကာတာ၊ ယူေအအီး၊ ဘရူႏႈိင္း စသည္မ်ား)
(၄) အျခားေသာ သီးသန္႔ ဘာသာတရား နုုိင္ငံမ်ား (အီစၥေရး (ဂ်ဴး)၊ အိႏၵိယ (ဟိႏၵဴ)၊ ပန္ခ်ာ (ဆိပ္စ္)၊ စသည္မ်ား)
(၅) ေထရ၀ါဒ ဗုုဒၶနုုိင္ငံမ်ား။ (ျမန္မာ၊ ကမ္ေဘာဒီးယား၊ ထုုိင္း၊ လာအုုိ၊ သီရီလကၤာ၊ ဗီယက္နာမ္၊ စသည္မ်ား)