သစ္ခုုိးထုုတ္လာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြ…

ျမန္မာနုုိင္ငံက သစ္ထုုတ္လုုပ္မႈဟာ ျမန္မာအစုုိးရ ရဲ႕ ႏွစ္စဥ္ ပညာေရး နဲ႔ က်န္းမာေရး ဘက္ဂ်က္ထက္ ၄ ဆ ပုုိမ်ားတယ္။ လုုိ႔ ဆုုိပါတယ္။

ဘာျဖစ္လုုိ႔ ဒီလုုိ ခုုိးထုုတ္လာရသလဲ ဆုုိေတာ့ က်ေနာ္ ဥပမာ တခုုပဲ တင္ျပပါမယ္။

ျမစ္ႀကီးနားက သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္က သစ္အေခ်ာထည္၊ ပရိေဘာဂ လုုပ္ငန္းလုုပ္ခ်င္တယ္။ ျမစ္ႀကီးနားမွာေတာ့ စက္ရုုံအဆင့္ ဆုုိပါေတာ့။ ကုုန္ၾကမ္းကေတာ့ ဟူးေကာင္း ဂ်ဳိင့္၀ွမ္းေဒသ က ပါ။ ႏွစ္စဥ္ ေရႊတူးလုုိ႔ ဒီတုုိင္း အလဟတ ခုုတ္လွဲလုုိက္တဲ့ သစ္ေတြကုုိ ႏွေမ်ာတာက တေၾကာင္း၊ ေဒသခံေတြ အလုုပ္အကုုိင္ အခြင့္အလွမ္း ရပါေစ ဆုုိၿပီး ရည္ရြယ္လုုပ္တာပါ။ သိန္းေထာင္ခ်ီ အကုုန္ခံၿပီး လုုပ္တယ္။ ၿမိဳ႕ နဲ႔ နဲနဲ ေ၀းတဲ့ ေနရာ ထိ ေကဗယ္လုုိင္း ကုုိယ့္စရိတ္ နဲ႔ ကုုိယ္ဆဲြတယ္၊ ထရန္စဖါမာ ကအစ ကုုိယ့္ ကုုိယ္ပုုိင္ တပ္တယ္။ သိန္း ရာႀကီး ကုုန္တယ္။ ပုုိက္ဆံ ကုုန္တာ အကုုန္တြက္လုုိ႔ ရတယ္။ ပုုိက္ဆံ ရွိရင္ အခ်ိန္အတုုိင္းအတာ တခုမွာ ၿပီးနုုိင္တယ္၊ ဒီအထိ ျပႆနာ မဟုုတ္ဘူး ဆုုိပါေတာ့။

ျပႆနာက ပါမစ္ ကိစၥ ပါ။

စနစ္ ရဲ႕သားေကာင္ ျဖစ္ရတဲ့ ညီေလး…

ညီေလး နဲ႔ တခါ စကား ေျပာျဖစ္ပါတယ္….

သူ႕ အေျပာ.. သူ႕ဟန္ပန္ အမူအရာေတြက အင္မတန္ တက္ၾကြေနတဲ့ နုုိင္ငံ့သားေကာင္း တစ္ေယာက္ပုုံစံပါ။

ရုုိးရွင္းစြာ ခံယူထားတဲ့ သူ႕ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ကုုိလဲ မေလးစားပဲ မေနနုုိင္တာ အမွန္ပါပဲ။

ဒါေပမယ့္ ညီေလးမွာ ဖတ္စရာ စာေပ ေကာင္းေကာင္း မရွိတာေတာ့ ေသခ်ာတယ္… ႏွစ္ ၅၀ လုုံးလုုံး စာေပစိစစ္ေရး ဆုုိတဲ့ ဂိတ္ကေန ဘယ္လုုိမွ မထြက္နုုိင္တဲ့ နုုိင္ငံေရး အေတြးအျမင္ စာေပ ေကာင္း ေတြဟာ ညီေလး အပါအ၀င္ ျမန္မာ လူထုု အထဲကုုိ မေရာက္လာတာ ႏွစ္ေတြ မနဲေတာ့ဘူးေလ… 

လန္ဒန္မွာ လူျဖဴေတြ လူနည္းစုု ျဖစ္လာ

Duwa Kachin ၂၀၁၁ ခုုႏွစ္ သန္းေခါင္ စာရင္း စစ္တမ္း အရ ၿဗိတိန္နုုိင္ငံ လန္ဒန္ ၿမိဳ႕မွာ အဂၤလိပ္ လူမ်ဳိး လူျဖဴ ေတြက စုုစုုေပါင္း လူဦးေရ ရဲ႕ ၄၅ % သာရွိၿပီး လူနည္းစုု ျဖစ္လာရေၾကာင္း သိရပါတယ္။ အဲဒီ အေၾကာင္းအရာ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နုုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားပါ၀င္တဲ့ တီဗီ တုုိက္ရုုိက္ ထုုတ္လြင့္မႈ မွာ ေျပာၾကဆုုိၾကတဲ့ အထဲမွာ လူျဖဴ လူငယ္ တစ္ေယာက္က အဲဒီလုုိ ျဖစ္လာရတာဟာ ေကာင္းသလား၊ ဆုုိးသလား? ဆုုိတဲ့ ေမးခြန္း ေမးခဲ့ပါတယ္။  ျပန္ေျဖတဲ့ လူျဖဴ နုုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္ ေျပာသြားတာဟာ အင္မတန္ ေလးစားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ သူေျပာသြားတဲ့ အထဲမွ တခ်ဳိ႕ ေရးျပပါမယ္။ ဟုုတ္ကဲ့.. ဒီ အေၾကာင္းအရာ နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၂၀ ေလာက္က က်ေနာ့ ပါတီအစည္းအေ၀း မွာ ေျပာဖူးပါတယ္။ က်ေနာ္တုုိ႔ဆီမွာ လူျဖဴ မဟုုတ္တဲ့ လူေတြ ေမြးဖြါးႏႈန္းျမန္တယ္၊ ဒီနုုိင္ငံမွာ ေမြးလာတဲ့လူေတြ မ်ားလာတယ္၊ ဟုုတ္ၿပီ၊ က်ေနာ္တုုိ႔ ဘယ္သူမွ သမုုိင္းကုုိ ေနာက္ျပန္ရစ္လုုိ႔ မရဘူး။ ဒီေတာ့ ဒီနုုိင္ငံမွာ ေမြး၊ ဒီနုုိင္ငံမွာ ဥပေဒ အရ တရား၀င္ ႀကီးျပင္းလာတဲ့ မည္သည့္ လူမ်ဳိး၊ အသားအေရာင္မဆုုိ ဒီနုုိင္ငံရဲ႕ ဥပေဒ ခ်ဳိးေဖါက္မႈမ်ဳိး မလုုပ္ဘူး ဆုုိရင္ နုုိင္ငံ့ ေကာင္းက်ဳိးအတြက္ အေကာင္းဆုုံး ျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ယူရမယ္။ အားလုုံးကုုိ တန္းတူ အခြင့္အေရး နဲ႔ ႀကိဳးစား ရပ္တည္ခြင့္ ေပးရမယ္။ ဒါမွလဲ ဒီနုုိင္ငံလဲ တုုိးတက္လာမွာ ျဖစ္တယ္။ လုုိ႔ ဆုုိပါတယ္။ သူတုုိ႔ ဆီမွာ ဒီလုုိ အေမ်ာ္အျမင္ႀကီးတဲ့ နုုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ ရွိေနလုုိ႔လဲ ဒီလုုိ ဘ၀မ်ဳိး ပုုိင္ဆုုိင္နုုိင္တာ မဆန္းပါ။ ဗီဒီယုုိ သတင္း ၾကည့္လုုိသူမ်ားအတြက္ လင့္ https://www.facebook.com/photo.php?v=609529589139884

သန္းေခါင္ စာရင္း ကိစၥ ေျပာၾကဆုုိၾက

အခုုတေလာ သန္းေခါင္ စာရင္း က သိပ္ ကုုိ အေလာတႀကီး ျဖစ္ေနပုုံ ရပါတယ္။

(၁) အလွဴရွင္နုုိင္ငံမ်ား ဆုုိတဲ့ ေနရာမွာ ကမာၻဘဏ္ အဖဲြ႕သားေတြက ျမန္မာျပည္မွာ ေစ်းကြက္စီးပြါးေရး အတြက္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံဖုုိ႔ ေဒတာ လုုိအပ္ေနတာ အမွန္ ျဖစ္တယ္။

(၂) ဗမာ အစုုိးရ ကေတာ့ ရတဲ့ အခြင့္အေရး ကိုု ထိထိမိမိ ဗမာ အတြက္ အက်ဳိးရွိရွိ အသုုံးခ်တယ္။ အဲဒီလုုိ ေနရာမွာ ဗမာ အုုပ္စုု အားလုုံး ညီသြားတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ က အစ၊ ရုုပ္ရွင္အဖဲြ႕သားမ်ား အဆုုံး လက္တဲြညီသြားတယ္။

(၃) DVB အထူးအစီအစဥ္မွာ ေျပာၾကဆုုိၾကတဲ့ အထဲမွာ နားေထာင္ရင္ သိနုုိင္ပါတယ္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကုုိ အဓိပၺါယ္ဖြင့္ဆုုိျခင္း။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုုိတာ
လူတစ္ေယာက္ခ်င္းရဲ႕ ဘ၀ လုုံၿခံဳေရး ျဖစ္တယ္၊ တဲ့။ အပစ္အခတ္ရပ္ယုုံကုုိ ေျပာတာ မဟုုတ္။

ဒီေတာ့ လူတစ္ဦး တစ္ေယာက္ခ်င္းရဲ႕ ဘ၀ လုုံၿခဳံေရး ကုုိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုုိရင္ အခုု ဘာ အပစ္အခတ္မွ ရပ္ စရာ မလုုိတဲ့ (အပစ္အခတ္မရွိတဲ့) ေအာက္ျမန္မာျပည္သား အားလုုံး တကယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းၿပီလား၊ ဆုုိတဲ့ အခ်က္ ကုုိ စဥ္းစားရမယ္။ က်န္တုုိင္းရင္းသားေတြကေတာ့ ထားပါ၊ အပစ္အခတ္မရွိလဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္ မေနတတ္တဲ့ မိစာၦမ်ား ရွိေနေသးသ၍ မၿငိမ္းခ်မ္းနုုိင္ဘူး ဆုုိတာ သိလုုိ႔ ေတာ္လွန္ေနတာ ျဖစ္တယ္။

ဘ၀ လုုံၿခံဳေရး ဆုုိတဲ့ ေနရာမွာ ေနမႈ၊ ထုုိင္မႈ၊ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ဆုုိတဲ့ အေျခခံက်ေသာ သေဘာတရား အားလုုံးကုုိ ေပါင္းၿပီး ပညာရွင္ေတြက wellbeing လုုိ႔ေျပာၾကပါတယ္။ ဒီလုုိ အေျခခံက်တဲ့ wellbeing components မ်ားျပည့္စုုံမွသာ စစ္မွန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး (Peace) ဆုုိတာ ျဖစ္လာတယ္ လုုိ႔ ဆုုိပါတယ္။

ဒီေတာ့ တခုုခ်င္း စဥ္းစားရေအာင္…

လက္မွတ္မထုုိးရင္ လုုိင္ဇာ သိမ္းမယ္ ဆုုိသတဲ့။

ျမန္မာ Piss စင္တာ အဖဲြ႕ ထုုိင္းနုုိင္ငံကုုိ ေရာက္လာၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လက္မွတ္ မထုုိးရင္ လုုိင္ဇာ သိမ္းမယ္ ဆုုိတဲ့ စကား လာေျပာ ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

ေအာ္ ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး… ေတာ္ေတာ္ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ စကား ေျပာတတ္တယ္။

အုုိင္ဒန္ဒတီ (Identity)

by Leonard Shinra Chan

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ ့တိုက္ပြဲဟာ အိုင္ဒန္ဒတီ တိုက္ပြဲျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ဳိးေပါင္းမ်ားစြာက ပံုသ႑ာန္ အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ ့ဒီကေန ့အထိ လႈပ္ရွားမႈမ်ားရွိေနၾကျခင္းဟာ မိမိတို ့အိုင္ဒန္ဒတီ ကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္လိုတဲ့အတြက္ပါ။ က်ေနာ္တို ့ဟာ ကမၻာႀကီးေပၚက ကိုလိုနီေခတ္ ကုန္လြန္သြားတဲ့ေနာက္မွာမွ အက်ဥ္းက်ခံထားရတဲ့ လူ ့အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္ခံလူသားမ်ား ျဖစ္လာၾကတဲ့အခါ မိမိတို ့ရဲ ့အိုင္ဒန္ဒတီကို စြဲကိုင္ရေတာ့ မယ္လို ့ ပိုမို ခံယူလာခဲ့ၾကတယ္။ ဒီအိုင္ဒန္ဒတီဟာ က်ေနာ္တို ့ရဲ ့လြတ္လပ္စြာျဖစ္ တည္မႈေတြ၊ အခြင့္အေရးေတြ၊ သမိုင္းေတြ၊ ရိုးရာအေမြအႏွစ္ေတြကို သယ္ေဆာင္ေန တဲ့ ဂုဏ္သိကၡာျဖစ္တယ္လို ့ ယံုၾကည္ၾကတယ္။ ဒီအိုင္ဒန္ဒတီဟာ က်ေနာ္တို ့ရဲ ့ အနာဂတ္ အထိပါတယ္လို ့ရိုးရွင္းစြာ ခံယူထားၾကသူမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တို ့ဟာ လူသားျဖစ္မႈအေျခခံဆိုတဲ့ ရႈေဒါင့္ကေန ဘယ္ေတာ့မွ လံုေလာက္စြာ ဦးစားေပး မခံခဲ့ရလို ့လဲ ျဖစ္တယ္။ လူ ့ဂုဏ္သိကၡာဆိုတာ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္က တပိုင္တႏိုင္ေလး အုပ္စုဖြဲ ့တည္ႏိုင္မွ ရရွိႏိုင္တဲ့အရာမ်ဳိးလို ့ ဘ၀ကနားလည္လာေစ ခဲ့ေတာ့ အိုင္ဒန္ဒတီ ဆိုတာဟာ က်ေနာ္တို ့လူတိုင္းအတြက္ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ အေသြးအသက္ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ တကယ့္တကယ္မွာလဲ ဒီအိုင္ဒန္ဒတီမ်ားျဖစ္တည္ လာခဲ့ရတာ ေသြးနဲ ့၊ ေခြ်းနဲ ့၊ ဘ၀နဲ ့၊ တိုက္ပြဲမ်ားနဲ ့၊ အခ်ိန္ကာလမ်ားနဲ ့ ရင္းနီးခဲ့ရတာ ႀကီးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီအိုင္ဒန္ဒတီေၾကာင့္ က်ေနာ္တို ့ဟာ ထပ္ခါထပ္ခါ နာက်ဥ္ရတယ္၊ ခံစားရတယ္၊ အႏွိမ္ခံရတယ္၊ အထုအေထာင္းခံရတယ္၊ အသက္ေပး ခဲ့ရသူေတြရွိတယ္၊ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို ့ဟာ ဒီအိုင္ဒန္ဒတီေၾကာင့္ပဲ ပိုမိုသတၱိေတြ ရွိလာခဲ့ၾကတယ္၊ ပိုမိုစြန္ ့စား လာခဲ့ၾကတယ္၊ ပိုမိုေပးဆပ္လာခဲ့ၾကတယ္၊ ပိုမိုမာေက်ာ လာခဲ့ၾကတယ္၊ ပိုမိုရင့္က်က္ လာခဲ့ၾကတယ္။ ပိုမို ယဥ္ေက်းလာသလို ပိုလို ့လဲ ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းမႈမ်ားးကို ရင္ဆိုင္ဖို ့ တခါတရံမွာ အသင့္ျဖစ္ေနခဲ့ၾကတယ္။

ႅဒီမုုိကေရစီ ေျပာင္းျပန္ မွအစ အပစ္ရပ္ ေျပာင္းျပန္သုုိ႔

တကယ္တမ္း အပစ္ရပ္ ဖုုိ႔ ဆုုိရင္ အင္အားႀကီးသူေတြရဲ႕ သေဘာထားက စစ္မွန္ဖုုိ႔ လုုိတယ္ လုုိ႔ ၀ါရင့္ သတင္းစာ ဆရာႀကီး ဘာေတ လက္တ္နာ ေျပာလုုိက္ ပါတယ္။

မတ္လ ၁၇ ေန႔ ရန္ကုုန္ၿမိဳ႕ ေတာ္၀င္ ႏွင္းဆီ ခန္းမ မွာ ျပဳလုုပ္တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြမွာ ေျပာလုုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးတဲ့ အခါ အရင္ဆုုံး စကားေျပာမယ္ ၿပီးေတာ့မွ သေဘာတူညီခ်က္ကုုိ ေနာက္မွ ယူရမယ္ ျဖစ္တယ္။ အဲလုုိ မဟုုတ္ပဲ အခုုဟာက ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္ေနတယ္။ တကယ္ ညွိႏႈန္းမႈ ျဖစ္တဲ့ အခါ
နုုိင္ငံျခားသားကေတာ့ ေျပာမွာပဲ ေနာက္မွ စကားေျပာမယ္ လုုိ႔ ေျပာမွာပဲ၊ ၁၉ ၉ ၄ တုုန္းက ဆုုိရင္ ကခ်င္ အဖဲြ႕နဲ႔ စကားေျပာခဲ့ပါတယ္၊ အုုပ္ခ်ဳပ္သူ အစုုိးရက စစ္အစုုိးရ ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ ငါတုုိ႔ တရား၀င္ အစုုိးရ မဟုုတ္ဘူး၊ ခဏ တာ၀န္ယူထားတဲ့ အစုုိးရသာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ေနာက္မွ ေျပာရတာေပါ့၊ အခုု လက္မွတ္ထုုိးလုုိက္ပါ လုုိ႔ ေျပာလုုိက္တယ္။ အဲဒီ ေတာ့ ေနာက္မွသာ ေျပာၾကပါ ဆုုိတဲ့ စကားအတြက္ ကခ်င္ အဖဲြ႕ေတြက နွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ေစာင့္ခဲ့ရတယ္။
ဒီ ကိစၥမွာ အရင္ဆုုံး စကား မေျပာပဲနဲ႔ လက္မွတ္ထုုိးလုုိက္ၾကရေအာင္ ဆုုိရင္ အခုုလုုိ ေျပာတဲ့ လူရဲ႕ ရင္ထဲက စကား စစ္မွန္ဖုုိ႔ကုုိ ေမးခြန္းထုုတ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

နုုိင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲ ဆုုိသူေတြရဲ႕ လက္ေဆာင္ပစၥည္းမ်ား ကိုု ေ၀ဖန္ျခင္း

သမၼတ ဦး သိန္းစိန္ ျမစ္ႀကီးနား ေရာက္ေတာ့ ရပ္မိ ရပ္ဖေတြ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြကုုိ ဆန္အိတ္အလွဴေတြ ေပးတယ္ လုုိ႔ ေျပာပါတယ္။

ဟုုိး အရင္တုုန္းကေတာ့ ဖုုန္း ပါမစ္ ေခတ္စားခဲ့ပါတယ္။ 

တခုု စဥ္းစား လုုိက္တယ္။

ျမန္မာ့နုုိင္ငံေရး လွည့္ကြက္

ခရုုိင္းမီးယား ကုုိ ေလ့လာရန္လုုိသည္။

ခရုုိင္းမီးယား ကိစၥ ဟာ classical democracy စနစ္ ကုုိ ရုုရွား က ေကာင္းေကာင္း အသုုံးခ်သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ခရုုိင္းမီးယား ေဒသ ဟာ ယူကရိန္းနုုိင္ငံရဲ႕ အစိတ္အပုုိင္း ျဖစ္တယ္ ဆုုိတာ သမုုိင္း သက္ေသ ရွိေပမယ့္ အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔အမ ွ် ရုုရွား လူမ်ဳိးေတြ အေျခခ် ေနထုုိင္တာလာမ်ားသြားပါတယ္။ အခုုေတာ့ လူမ်ားစုုက ရုုရွား ကိုု လုုိလားသူေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ဒီေတာ့… ရုုရွား နုုိင္ငံရဲ႕ေနာက္ခံ လူေတြက ခရုုိင္းမီးယား ေဒသ ကုုိရုုရွားပုုိင္နက္ထဲ ထည့္သြင္းဖုုိ႔ လုုပ္ေဆာင္လာပါၿပီ။

အရင္ကတည္းက ရွိေနတဲ့ တုုိင္းရင္းသား လူနည္းစုုေတြက လူမ်ားစုု (ရုုရွားလုုိလားသူမ်ား) ရဲ႕ ဆႏၵၿမဲနဲ႔ ယွဥ္ရင္ ဘယ္လုုိမွ နုုိင္စရာ အကြက္မရွိဘူး ဆုုိတာ ရုုရွားက ေကာင္းေကာင္း သေဘာ ေပါက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ နုုိင္ငံတကာ ဥပေဒ အရ ဆုုိရင္ ဘယ္လုုိမွ ယူကရိန္းနုုိင္ငံရဲ႕ အစိတ္အပုုိင္း နယ္ေျမတခုု ကုုိ ဘယ္လုုိမွ ရုုရွားကုုိ ေပးလုုိ႔ မရ၊ အဲဒီ အတြက္ အေမရိကန္က ကုုလ သမဂၢ လုုံၿခဳံေရး ေကာင္စီ မွာ အေရးေပၚ မူၾကမ္း တင္သြင္းခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ရုုရွားက ပယ္ခ် လုုိက္ပါတယ္။

ထုုိင္းနုုိင္ငံ အေတြ႕အႀကံဳ

အခုု ထုုိင္းနုုိင္ငံေရး အၾကပ္အတည္းမွာ ထုုိင္းနုုိင္ငံအတြက္ အႀကီးဆုုံး အျမတ္ကေတာ့ ထုုိင္းနုုိင္ငံသားေတြ နုုိင္ငံေရး ဗဟုုသုုတ ေကာင္းေကာင္း သင္ယူနုုိင္ၾကပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုုိ႔ ဆုုိေတာ့ ထုုိင္းနုုိင္ငံမွာ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အ၀ ေပးထားလုုိ႔ပါ။ မီဒီယာ ေတြက အစုုိးရကုုိ ျဖစ္ျဖစ္၊ လူတစ္ဦးခ်င္းကုုိ ျဖစ္ျဖစ္၊ နုုိင္ငံေရး ပါတီကုုိ ျဖစ္ျဖစ္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေ၀ဖန္နုုိင္ၾကပါတယ္။ အတုုိက္အခံ နဲ႔ အာဏာရပါတီ နွစ္ဖက္နုုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ႕ ေဟာေျပာခ်က္မ်ားကုုိ တီဗီ၊ FM Radio မ်ားမွ တုုိက္ရုုိက္ ထုုတ္လြင့္ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ေဟာေျပာခ်က္ေတြကုုိ ထုုိင္းနုုိင္ငံသားတုုိင္းကလဲ စိတ္၀င္ တစား နားေထာင္ၾကတာပါ။

အဲဒါကေတာ့ အဆုုိးထဲက အေကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာ့ နုုိင္ငံေရး အၾကပ္အတည္း နွစ္ ၆၀ လုုံးလုုံးမွာ ျမန္မာနုုိင္ငံသားမ်ား ဘယ္ေသာ အခါမွ မရဖူးတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳမ်ဳိး ထုုိင္းနုုိင္ငံသားေတြ ရေနတာပါ။

ဒီေတာ့ ထုုိင္းနုုိင္ငံမွာ ဘယ္ေလာက္ပဲ နုုိင္ငံေရး ရႈပ္ေထြးေနေစကာမူ၊ နုုိင္ငံသားတုုိင္းရဲ႕ စိတ္ဓါတ္ပုုိင္းဆုုိင္ရာ က်ဆင္းလာျခင္း မရွိသလုုိ၊ နုုိင္ငံေရး အသိပညာလဲ ပုုိမုုိၾကြယ္၀ လာပါတယ္။ ထုုိင္းနုုိင္ငံရဲ႕ ပညာတတ္မႈ အဆင့္အတန္းမွာ ျမန္မာနုုိင္ငံနဲ႔ သိပ္မကြာလွေသာ္လည္း နုုိင္ငံေရး ဗဟုုသုုတ မွာေတာ့ ျမန္မာနုုိင္ငံသားေတြထက္ အစေပါင္းမ်ားစြာ သာသြားရတဲ့ အခ်က္လဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ထုုိင္းနုုိင္ငံမွာ ေအာက္ေျခသိမ္း လုုပ္သားအေနနဲ႔ လာေရာက္ အလုုပ္လုုပ္ ေနတဲ့ ျမန္မာနုုိင္ငံသားမ်ားပင္ ထုုိင္းနုုိင္ငံရဲ႕ နုုိင္ငံေရး အေၾကာင္းကုုိ စိတ္၀င္ တစား ေျပာၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ ဆုုိရင္ လူကုုိယ္တုုိင္ အားသက္သေရာ ပါ၀င္ ၾကတာပါ။ ျမန္မာ့ နုုိင္ငံေရး အေၾကာင္းေတာင္ ဒီေလာက္ တခါမွ မလုုပ္ဖူး၊ မေျပာဖူးသူမ်ားက ထုုိင္းနုုိင္ငံေရး အေၾကာင္းကုုိ စိတ္၀င္စားလာတာကလဲ ထုုိင္းနုုိင္ငံ ေရာက္မွ ျဖစ္လာတဲ့ ေျပာင္းလဲ မႈ ေတြပါ။

ျမန္မာ့သမုုိင္းမွာ ေပ်ာက္ေနတဲ့ အရာမ်ား

ျမန္မာ့သမုုိင္း ဖတ္စာအုုပ္မွာ ဘယ္ေတာ့မွ မပါတဲ့၊ ေနာက္ေနာင္အခါလဲ ပါဖုုိ႔ မေသခ်ာတဲ့ အျဖစ္မွန္ကေတာ့

တုုိင္းရင္းသားေတြ ဘာျဖစ္လုုိ႔ ေတာ္လွန္လာရသလဲ ဆုုိတဲ့ အျဖစ္မွန္ေလးပါ။

ဖတ္စာအုုပ္ေတြမွာ မပါရင္ေတာင္ သကၠသုုိလ္ေတြမွာ နုုိင္ငံေရး သိပၺံ ဘာသာရပ္၊ သမုုိင္းဘာသာရပ္တန္းေတြမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေဆြးေႏြးခြင့္ရရင္ ျမန္မာ့သမုုိင္း ပါေမာကၡမ်ား ကုုိ တုုိင္းရင္းသား ေက်ာင္းသားေတြ ေမးတဲ့ ေမးခြန္းမ်ား ေျဖဖုုိ႔ အခြင့္ေပးအုုံးမလား…

ေနာက္ၿပီး ျမန္မာ့ သတင္းမီဒီယာမ်ား လြတ္လပ္ခြင့္ တကယ္ရခဲ့ေသာ္ ရုုပ္ျမင္သံၾကားအစီအစဥ္ေတြမွာ တုုိင္းရင္းသားေက်ာင္းသားေတြနဲ႔လြတ္လြတ္လပ္လပ္ တုုိက္ရုုိက္ (Live) ေဆြးေႏြးရဲတဲ့ ျမန္မာ့ ပညာရွင္ ဘယ္ေလာက္ထြက္လာမလဲ…

အဲဒီ အခြင့္အေရး ေတြက စစ္မွန္တဲ့ ဒီမုုိကေရစီ စနစ္မွာ မျဖစ္မေနရလာ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီလုုိ အခြင့္အေရး ေတြ တရား၀င္ ပိတ္ပင္ထားနုုိင္မဲ့ ျမန္မာ့နည္း ျမန္မာ့ဟန္ စည္းကမ္းရွိတဲ့ ဒီမုုိကေရစီ ဆုုိတာ ျဖစ္လာရေၾကာင္း ပါ။

ေတာ္လွန္ေရး ဆုုိတာ တည္ဆဲ ဥပေဒ ကုုိ ေတာ္လွန္ေနတာ ျဖစ္တယ္။

ေတာ္လွန္ေရး ဆုုိတာ တည္ဆဲ ဥပေဒ ကုုိ ေတာ္လွန္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္း၀င္ပါ၊ လြတ္ေတာ္ထဲ ၀င္ၿပီး စကား ေျပာပါ၊ ဆုုိတာ ေတြဟာ တည္ဆဲ ဥပေဒ ကုုိ လက္ခံ ခုုိင္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေန႔ က်ေနာ္တုုိ႔ တုုိင္းရင္းသားေတြ ေတာ္လွန္ေနတာ ဗမာ လူမ်ဳိးေတြကုုိ အသားလြတ္ မုုန္းတီ ေနတာ မဟုုတ္ပါ။ က်ေနာ္တုုိ႔ရဲ႕ ရပုုိင္ခြင့္ကုုိ နည္းမ်ဳိးစုုံ နဲ႔ ကန္႕သတ္ထားတဲ့ အာဏာရွိသူ ဗမာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား နဲ႔ အေပါင္းအပါမ်ား ျပဳစုုထားတဲ့ ဥပေဒ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကုုိ ေတာ္လွန္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေတာ့ တည္ဆဲ ဥပေဒ ဆုုိတိုုင္း တရားမ ွ်တ တာ မဟုုတ္၊ မမွန္တဲ့ ဥပေဒ ရွိေနလုုိ႔သာ ျမန္မာျပည္ ဆင္းရဲ ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဗမာလူမ်ဳိးေတြ အဂၤလိပ္ ကုုိ မႀကိဳက္လုုိ႔ေတာ္လွန္ခဲ့တာ သူတုုိ႔ရဲ႕ ကုုိလုုိနီ စနစ္ နဲ႔က်င့္သုုံးခဲ့တဲ့ ဥပေဒ ေတြကုုိ ေတာ္လွန္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုုသူတုုိ႔ မႀကိဳက္ခဲ့တဲ့ အဂၤလိပ္ေခတ္က နည္းဥပေဒေတြ က်န္တုုိင္းရင္းသားေတြကုုိ ဖိနွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ဖုုိ႔ သုုံးေနဆဲ ျဖစ္တယ္။

အာဏာဖီဆန္ ေတာ္လွန္ေရး ဆုုိတာ

အာဏာဖီဆန္ေတာ္လွန္ေရး ဆုုိတာ ဂႏၵီ လုုပ္ခဲ့တာ ကမာၻက အသိအမွတ္ျပဳေပးပါတယ္။ ဥပေဒ ကုုိက မွားေနလုုိ႔ ေတာ္လွန္ပါတယ္ ဆုုိမွပဲ တည္ဆဲ ဥပေဒ နဲ႔ အေရးယူမယ္ ဆုုိတာကုုိ ေၾကာက္ေနရင္ ဖက္ဒရယ္ နဲ႔ ေတာ့ ေ၀းေနရအုုံးမွာပါ။ ရွင္းရွင္း ေျပာရရင္ အာဏာဖီဆန္ ေတာ္လွန္ေရး ဆုုိတာ တည္ဆဲ ဥပေဒ အရ အုုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အစုုိးရ ယႏၱရား တခုုလုုံး ရပ္တံ့သြားေအာင္ ေတာ္လွန္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

သန္းေခါင္ စာရင္းကိစၥမွာ စာရင္းပုုံစံ မွားေနလုုိ႔ ျပင္ေပးပါ… ဆုုိတာလဲ နားမေထာင္.. ဗမာအစုုိးရ က လုုပ္ခ်င္တာလုုပ္… မသိနားမလည္တဲ့ အလွဴ႕ရွင္ နုုိင္ငံေတြက သူတုုိ႔ အလုုပ္ျဖစ္ဖုုိ႔ေလာက္သာ ၾကည့္တယ္ ဆုုိရင္… သန္းေခါင္စာရင္းမထည့္ဘူး လုုိ႔ ကုိယ့္ဟာကုုိယ္ ျငင္းဆန္နုုိင္ပါတယ္။ 

ျငင္းဆန္တာေလာက္နဲ႔ ေထာင္ထဲ ပုုိ႔မယ္ ဆုုိရင္ တမ်ဳိးလုုံး ဆုုိရင္ေကာ…. ဘယ္ေထာင္မွာ ပုုိ႔ထားမွာလဲ….

လူမ်ဳိးေပ်ာက္မွာ ပူစရာ မလုုိ၊ ျပည္နယ္ေပ်ာက္မွာ အရင္ပူ

သန္းေခါင္စာရင္းကိစၥမွာ

တခ်ဳိ႕ မ်ဳိးႏြယ္စုုေတြက လူမ်ဳိးေပ်ာက္သြားမွာ စုုိးရိမ္ေနၾကတယ္။ ျမန္မာအစုုိးရ စာရင္းမွာ နာမည္မပါေပမယ့္ လူမ်ဳိးမေပ်ာက္ပါဘူး။ လူမ်ဳိးေပ်ာက္တယ္ ဆုုိတာ မ်ဳိးႏြယ္နဲ႔ ဆုုိင္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကား၊ ထုုံးတမ္းဓေလ့ေတြ ေပ်ာက္သြားမွ လူမ်ဳိး ေပ်ာက္တာပါ။ 

ဒီေတာ့ ကိုုယ့္ မ်ဳိးႏြယ္စုု နဲ႔ ဆုုိင္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ထုုံးတမ္းဓေလ့ေတြ မေပ်ာက္ဖုုိ႔ ဆုုိရင္ ကုုိယ့္ၾကမၼာ ကုုိယ္ဖန္တီးခြင့္ရွိတဲ့ ကုုိယ့္ ကုုိယ္ပုုိင္ ျပည္နယ္ လုုိအပ္တယ္။ အဲဒါမွ ကုုိယ့္ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ထုုံးတမ္းစဥ္လာကုုိ ကုုိယ့္စိတ္ႀကိဳက္ဖန္တီးလုုိ႔ ရမယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဖက္ဒရယ္ လုုိအပ္တယ္ လုုိ႔ တုုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုုိင္ေတြက ေျပာေနၾကတာပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီ ရပ္တည္ခ်က္အေပၚ ဗမာအုုပ္စုု ကေတာ့ နည္းမ်ဳိးစုုံ နဲ႔ တုုိက္ေနၾကမွာပဲ။

ျမန္မာျပည္ ဖက္ဒရယ္ လုုပ္ရင္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ မ်ဳိးႏြယ္စုု (ရွမ္း၊ ဗမာ က အစ) အားလုုံးလဲ ကုုိယ့္ေဒသ၊ ကုုိယ့္ၿမဳိ႕နယ္အလုုိက္ ကုုိယ္ပုုိင္ဆုုံးျဖတ္ပုုိင္ခြင့္ေတြ ရလာမွာ ျဖစ္တယ္။ ကုုိယ့္ေဒသ အလုုိက္ ၾကမၼာကုုိယ္ဖန္တီးခြင့္ ရွိလာမွာ ျဖစ္တယ္။ ကုုိယ့္ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ထုုံးတမ္းစဥ္လာမ်ားကုုိ ထိမ္းသိမ္းခြင့္ ရွိလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ ကခ်င္မ်ဳိးႏြယ္စုု အားလုုံးနဲ႔ ဆုုိင္တဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဆုုိတာ ရွိေနဖုုိ႔ လုုိအပ္တယ္။

သန္းေခါင္ စာရင္း ကိစၥမွာ ဗမာေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏုုိင္ငံတကာကုုိ ေကာင္းေကာင္း လွည့္စားခဲ့ၾကတယ္။

သန္းေခါင္စာရင္း ဆုုိတာ ႏုုိင္ငံတႏုုိင္ငံအတြက္ မရွိမျဖစ္ ဆုုိတာ လက္ခံတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ျခင္းကုုိ ကန္႕ကြက္တာမဟုုတ္။ ဒါေပမယ့္… 
UNFPA မွာ အလုုပ္လုုပ္တဲ့ ႏုုိင္ငံျခားသား ၀န္ထမ္းေတြက က်ေနာ္ ဒူ၀ါ တစ္ေယာက္ ဗမာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျပဳစုုထားတဲ့ သန္းေခါင္စာရင္း ကုုတ္နံပါတ္ သုုံးမ်ဳိး (ကခ်င္၊ ဂ်န္းေဖါ့၊ ခခူး) နဲ႔ အက်ဴံး၀င္ေနတယ္ ဆုုိတာ မသိဘူးေလ။ UNFPA ဌာေနကုုိယ္စားလွယ္ Ms. Janet Jackson သိတာ ရုုိဟင္ဂ်ာ ဆုုိတဲ့ နာမည္စာရင္းထဲ ပါလာဖုုိ႔ပဲ အာရုုံ စုုိက္ေနတယ္။ အဲဒီ အခ်က္ကုုိ ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြ ေကာင္းေကာင္းတြက္ထားခဲ့တယ္။ သူတုုိ႔ တကယ္ပဲ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ UNFPA က ႏုုိင္ငံျခားသား ေတြ မေျပာနဲ႔ ဗမာ လြတ္ေတာ္အမတ္မင္းမ်ားေတာင္ ဒီကိစၥ မသိပါဘူး။ တုုိင္းရင္းသား လြတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကလဲ အလုုပ္ျပဳတ္မွာပဲ ေၾကာက္ေနသလား မသိ၊ ၿငိမ္ေနခဲ့ၾကတယ္။

တကယ္ေတာ့ လုုံး၀ ကုုိ မမွန္မကန္ လုုပ္ထားတဲ့ လွည့္ကြက္ ပါ။ ဘာအတြက္ လွည့္ကြက္လဲ လိုု႔ ဆုုိၾကပါလိမ့္မယ္။ ရွင္း ေအာင္ေျပာရရင္ တုုိင္းရင္းသား ျပည္နယ္ေတြကုုိ နာမည္ေျပာင္းရင္ ႏုုိင္ငံတကာကုုိ အျပ ေကာင္းေအာင္လုုိ႔ လုုပ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဥပမာ… က်ေနာ့လုုိ ခခူး ေတြက တခ်ဳိ႕ ကခ်င္မွာ ထည့္မယ္၊ တခ်ဳိ႕ ဂ်ိန္းေဖါ့မွာ ထည့္မယ္၊ တခ်ဳိ႕ ခခူး မွာ ထည့္မယ္… အလားတူ တျခား ေဂၚရီ၊ ဒူေလန္ ဆုုိတာေတြ ရွိေသးတယ္။ ကခ်င္အားလုုံး အနည္းဆုုံး ကုုတ္နံပါတ္ ၂မ်ဳိးထဲမွာ အက်ဴံး၀င္ၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ကခ်င္ ဆုုိတဲ့ လူမ်ဳိး လူစာရင္းက မျဖစ္စေလာက္ ျဖစ္သြားမယ္။ ဒီေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဆုုိတဲ့ နာမည္က တကယ္မလုုိအပ္ဘူး ဆုုိတာ ျဖစ္လာမယ္။ တခ်ဳိ႕က ကခ်င္မွာ ထည့္ရေအာင္ လုုိ႔ေျပာတဲ့ အခါ ကုုိယ့္လူမ်ဳိး နာမည္ ေျပာက္မွာကုုိေတာ့ မလုုိလား… တကယ္ေတာ့ လူမ်ဳိးေပ်ာက္မွာကုုိ စုုိးရိမ္စရာမရွိ ျပည္နယ္ ေပ်ာက္မွာသာ စုုိးရိမ္စရာ ရွိတာ နားမလည္ၾက။

တႏုုိင္ငံလုုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး (Nationwide Ceasefire) စာခ်ဳပ္ အတြက္ တုုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုုိင္အဖဲြ႕အစည္း မ်ားရဲ႕ အခက္အခဲမ်ား

(၁) ျပည္တြင္းစစ္ကုုိ ျမင္တဲ့ အျမင္အေပၚမွာ ျမန္မာ အစုုိးရက လက္နက္ကုုိင္ ပဠိပကၡလုုိ႔ ျမင္တယ္၊ တုုိင္းရင္းသား ေတြက ႏုုိင္ငံေရး ပဠိပကၡ လုုိ႔ ျမင္တယ္။

(၂) ျပည္ေထာင္စုု ေပၚေပါက္လာတဲ့ အျမင္အေပၚမွာ ျမန္မာ အစုုိးရက ေရွးယခင္ ဗမာ ဘုုရင္မ်ားရဲ႕  နယ္ေျမသမုုိင္းမွ ရပ္တည္လာျခင္း လုုိ႔ ျမင္တယ္။ တုုိင္းရင္းသား ေတြက ပင္လုုံညီလာခံ (ဗမာဘုုရင္မ်ားရဲ႕ နယ္ေျမ နဲ႔ ေတာင္တန္းေဒသ တုုိင္းရင္းသားေစာ္ဘြား၊ ဒူ၀ါမ်ားရဲ႕ နယ္ေျမ ပူးေပါင္းျခင္း) မွ ျဖစ္ေပၚလာျခင္း လုုိ႔ ျမင္တယ္။

(၃) ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုုိ႔ ေျပာတဲ့ အခါ၊ ျမန္မာအစုုိးရ က အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး (Negative Peace) ကုုိ ဆုုိတယ္၊ တုုိင္းရင္းသားေတြက လူေနမႈဘ၀ လုုံး၀ လုုံၿခဳံစိတ္ခ်ရတဲ့ ဘ၀ (Positive Peace) ကုုိ ဆုုိလုုိတယ္။ အဲဒီအတြက္ ဖက္ဒရယ္ စနစ္ လုုိအပ္တယ္ လုုိ႔ ျမင္တယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ဗမာစစ္တပ္တစ္ခုုထဲရဲ႕ ေအာက္မွာ ဘယ္လုုိမွ မၿငိမ္းခ်မ္းႏုုိင္တာ တုုိင္းရင္းသားေတြသာ ဓါတ္သိျဖစ္တယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ မျဖစ္ခင္ကတည္းက တုုိင္းရင္းသားေတြ အေပၚ ဗမာ စစ္တပ္ရဲ႕ သတ္ျဖတ္မႈ သမုုိင္းရွိခဲ့ဖူးတယ္။ ဗမာ ဘုုရင္မ်ားရဲ႕ စစ္တပ္မွ အစ၊ ဂ်ပန္ေခတ္ ဘီအုုိင္ေအ ေခၚ ဗုုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတပ္မွ တုုိင္းရင္းသားေဒသ၊ အထူးသျဖင့္ လက္နက္မဲ့ ခရစ္ယာန္တုုိင္းရင္းသားေတြ အေပၚ သတ္ျဖတ္ခဲ့တာ သမုုိင္းမွာ ရွိခဲ့တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ တုုိင္းရင္းသားေတြ ဗမာအုုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေအာက္မွာ ေနထုုိင္ဖုုိ႔ ေၾကာက္လာရျခင္း ျဖစ္တယ္။ အခုု မူဆလင္ ကုုိ လုုပ္သလုုိ တေန႔ ခရစ္ယာန္ေတြ အေပၚ ျပန္မလုုပ္ဘူး လုုိ႔ေျပာလုုိ႔မရပါ။ (ဟုုတ္ကဲ့ အခုုလဲ စစ္တပ္ကေတာ့ လစ္ရင္ လစ္သလုုိ လုုပ္ေနၿမဲပါ၊ ၿမိဳ႕ေပၚက ဗမာ ျပည္သူေတြ ျပန္လုုပ္လာမွာ ကုုိ ဆုုိလုုိတာပါ။)